Το Υπουργείο Τουρισμού πριν λίγες ημέρες έβγαλε σε διαβούλευση το νομοσχέδιο που αφορά, μεταξύ άλλων, την δημιουργία ΙΠΕ.ΑΕ. Προηγήθηκαν περίπου έξι μήνες τριβής μεταξύ Υπουργείου, ΚΕΔΕ και ΣΔΙΠΕ για να καταλήξει σε διαβούλευση το 3ο στη σειρά σχέδιο.

Γράφει ο *Δανάς Μάρκος

Στο 1ο σχέδιο ουσιαστικά το Υπουργείο θα είχε την δυνατότητα να εντάξει στην ΙΠΕ.ΑΕ όποια ιαματική πηγή ήθελε, αγνοώντας την τοπική αυτοδιοίκηση και ουσιαστικά απαλλοτριώνοντας την ακίνητη περιουσία των ΟΤΑ.

Στο 2ο σχέδιο το Υπουργείο εξαιρούσε τις ιαματικές πηγές που έχουν Ειδικό Σήμα Λειτουργίας αλλά για όλες τις άλλες περιπτώσεις συνέχιζε να επιμένει στην εντελώς παράλογη λογική της αρπαγής των δημοτικών περιουσιών.

Στο 3ο σχέδιο τα πράγματα άλλαξαν. Στο τελευταίο κείμενο είναι εμφανής η αλλαγή στον τρόπο σκέψης του Υπουργείου.

Στις περιπτώσεις που υπάρχει Ειδικό Σήμα Λειτουργίας θα χρειάζεται η σύμφωνη γνώμη του Δημοτικού Συμβουλίου προκειμένου η ιαματική πηγή να ενταχθεί στην ΙΠΕ.ΑΕ Σε όλες τις άλλες περιπτώσεις θα πρέπει εντός τριών μηνών από την ψήφιση του νόμου το Δημοτικό Συμβούλιο να πάρει απόφαση ότι θέλει να αξιοποιήσει την πηγή του.

Στη συνέχεια μέσα σε 3 χρόνια θα πρέπει να κατατεθεί οικονομοτεχνική μελέτη αξιοποίησης στην ΙΠΕ, και σε 5 χρόνια θα πρέπει να έχουν τελειώσει οι εργασίες αναβάθμισης των υποδομών. Σύνολο 8 από την ψήφιση του νόμου.

Βλέπουμε λοιπόν ότι το Υπουργείο ξαναφέρνει σε καινούριο νόμο αυτά που ισχύουν και σήμερα με τον 3498/2006.

Η υποχρέωση υποβολής οικονομοτεχνικής μελέτης υπάρχει και σήμερα. Θα έπρεπε να κατατεθούν οικονομοτεχνικές μελέτες ανάπτυξης του Ιαματικού Φυσικού Πόρου μέχρι τον Φεβρουάριο του 2022. Εάν αυτό δεν συνέβαινε το ΤΑΙΠΕΔ θα είχε κάθε δικαίωμα να πάρει την πηγή για δική του χρήση.

Στη συνέχεια θα έπρεπε στα επόμενα 4 χρόνια να υλοποιηθούν τα έργα που προέβλεπε η οικονομοτεχνική μελέτη. Αν αυτό δεν συνέβαινε πάλι το ΤΑΙΠΕΔ θα είχε το δικαίωμα να πάρει την πηγή.

Βέβαια ο νόμος που ακολουθείται σήμερα μιλάει για απλή κατάθεση στο Υπουργείο Τουρισμού της οικονομοτεχνικής μελέτης, ενώ το νέο σχέδιο νόμου μας λέει ότι την οικονομοτεχνική μελέτη θα την κρίνει το Διοικητικό Συμβούλιο της ΙΠΕ μετά από σχετική εισήγηση των εμπειρογνωμόνων. Και εδώ βρίσκεται το πρώτο μελανό σημείο.

Δεδομένης της αναποτελεσματικότητας των εμπειρογνωμόνων του Υπερταμείου (ΤΑΙΠΕΔ – ΕΤΑΔ) που επιλέγει η εκάστοτε κυβέρνηση, είναι λογικό οι Οργανισμοί Τοπικής Αυτοδιοίκησης να φοβούνται την ιδέα της έγκρισης του σχεδίου τους. Θα πρέπει να υπάρχει η όσο το δυνατόν μικρότερη παρέμβαση του κράτους. Η οικονομοτεχνική μελέτη θα πρέπει απλώς να γνωστοποιείται στο Δ.Σ. της Ι.Π.Ε. Α.Ε., σε συγκεκριμένες ημερομηνίες και όχι να εγκρίνεται από αυτό. Η ως άνω μελέτη θα εφαρμόζεται όπως έχει ψηφιστεί από το Δημοτικό Συμβούλιο του οικείου ΟΤΑ. Ο κάθε δήμος θα πρέπει να μπορεί να κάνει την δουλειά του απρόσκοπτα χωρίς να εξαρτάται από κανένα.

Το επόμενο ζήτημα που πρέπει να διευθετηθεί είναι η χρηματοδότηση των επενδύσεων. Μέσα στις οικονομοτεχνικές μελέτες θα πρέπει να περιγράφεται και ο τρόπος χρηματοδότησης της επένδυσης. Αν όντως το Υπουργείο θέλει να αναπτύξει τον κλάδο των ιαματικών πηγών τότε πρέπει άμεσα να εξαγγείλει χρηματοδοτικό πακέτο για την αξιοποίηση των υποδομών των ιαματικών πηγών πριν την ψήφιση του νόμου. Σήμερα χρηματοδοτικά εργαλεία δεν υπάρχουν. Χωρίς αυτά η οικονομοτεχνική μελέτη θα καταλήξει να είναι κενό γράμμα.

Στη συνέχεια θα πρέπει άμεσα να ολοκληρωθεί η διαδικασία παραχώρησης του αιγιαλού στους Δήμους Κορινθίων, Ζακύνθου, Θήρας, Ικαρίας, Ρόδου και Καλύμνου. Το Υπουργείο Τουρισμού θα πρέπει άμεσα να συντονίσει ενέργειες. Χωρίς αυτή την παραχώρηση δεν είναι δυνατή η αξιοποίηση αυτών των ιαματικών πηγών.

Τέλος, όσον αφορά τις τιθέμενες χρονικές προθεσμίες, θα πρέπει να ληφθεί υπόψη ότι συχνά προκύπτουν χωροταξικά και πολεοδομικά ζητήματα που καθυστερούν τις επενδύσεις ανά την επικράτεια. Μόνο με καλή πίστη, με ευελιξία και οργανωμένη και καλή δουλειά θα λυθούν ζητήματα που θα προκύψουν στο μέλλον.

Στόχος μας πρέπει να είναι η δημιουργία πολλών μικρών βιώσιμων επιχειρήσεων που έχουν μικρά λειτουργικά κόστη, παράγουν πλούτο και τον διανέμουν στην περιοχή. Θα πρέπει βέβαια να έχουμε πάντα στο νου μας πως το τουριστικό – θερμαλιστικό προϊόν μπορεί να λειτουργήσει καλύτερα ενταγμένο μέσα στο τουριστικό πακέτο του προορισμού.

Ιαματικές πηγές υπάρχουν σχεδόν σε όλα τα κράτη της υφηλίου και είναι της ίδιας ποιότητας με τις δικές μας. Οι τουρίστες έρχονται στην Ελλάδα για να αγοράσουν ήλιο και θάλασσα, κάτι που δεν μπορούν να βρουν δίπλα στο σπίτι τους. Δεν είναι λογικό να στηρίξουμε την στρατηγική μας για την ανάπτυξη των ιαματικών πηγών της χώρας μας σε οράματα που δεν έχουν επαφή με την πραγματικότητα.

Ακόμη πρέπει να καταλάβουμε πως δεν μπορούμε να στηρίξουμε την ανάπτυξη του κλάδου στα λουτρικά επιδόματα γιατί η έννοια του κοινωνικού κράτους είναι πασιφανές πως θα συνεχίσει να φθίνει. Οι επισκέπτες στο μέλλον θα έρθουν όχι γιατί θα αποζημιωθούν, αλλά γιατί θα βρουν ολοκληρωμένες θερμαλιστικές υπηρεσίες που θα δρουν συμπληρωματικά στις υπόλοιπες τουριστικές υπηρεσίες του προορισμού.

*Δανάς Μάρκος – Γενικός Γραμματέας Συνδέσμου Δήμων Ιαματικών Πηγών Ελλάδας
Μέλος Επιτροπής Προστασίας Ιαματικών Φυσικών Πόρων Υπ.Τουρισμού
Member of Executive Council of the European Historic Thermal Towns Association
EuropeSpa Expert certified by EuropeSpa Med & Wellness GmbH