Η πορτογαλική προεδρία του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου ξεκίνησε υπό δύσκολες συνθήκες με την ανάγκη διαχείρισης της πανδημίας. Υπήρχαν πολλοί περιορισμοί. Η έλλειψη ομοιογένειας στα προγράμματα εμβολιασμού αλλά και του ψηφιακού πιστοποιητικού συνεχίζει να προκαλεί έντονη κριτική.

Από την άλλη πλευρά, οι έντονες πιέσεις της Λισαβώνας για την έγκριση του σχεδίου ανάκαμψης και ανθεκτικότητας της οικονομίας θεωρείται ως ένα από τα μεγάλα επιτεύγματα της πορτογαλικής προεδρίας.

Ο πρωθυπουργός της Πορτογαλίας Αντόνιο Κόστα φιλοξενήθηκε από την εκπομπή Global Conversation και τον δημοσιογράφου του Euronews Σέρτζιο Φερέιρα Αλμέιντα.

Σέρτζιο Φερέιρα Αλμέιντα, Euronews: Σας ευχαριστώ πολύ που είστε μαζί μας για να μιλήσουμε για την πανδημία. Η πορτογαλική προεδρία τελειώνει με μια ευρωπαϊκή σύνοδο κορυφής που είχε ορισμένες πολύ τεταμένες στιγμές.

Ας ξεκινήσουμε μιλώντας για τον αμφιλεγόμενο ουγγρικό νόμο για τα δικαιώματα της ΛΟΑΤΚΙ κοινότητας.

Πώς ήταν η αντιπαράθεσή σας με τον Βίκτορ Όρμπαν; Έπαψε να προτάσσεται η ανάγκη για ουδετερότητα;

Αντόνιο Κόστα, Πρωθυπουργός Πορτογαλίας: Σας ευχαριστώ για αυτή την ερώτηση. Προφανώς, οι προεδρίες, που λειτουργούν ως ένας ενωτικός παράγοντας, πρέπει να ενεργούν με αμερόληπτο τρόπο αναφορικά με τις μεθόδους και τον δημόσιο λόγο που εκφέρουν. Προφανώς όμως, στις συναντήσεις μας πρέπει να μιλάμε με απόλυτη ειλικρίνεια και σαφήνεια. Η αντιπαράθεση αυτή ήταν πολύ σημαντική, πολύ ανοιχτή και όλα τα κράτη-μέλη εκφράστηκαν με σαφήνεια υπερασπιζόμενα τις αρχές της Ευρωπαϊκής Ένωσης και υπογραμμίζοντας ότι η Ένωση είναι πάνω από όλα μια κοινωνία αξιών, πολύ περισσότερο από μια τελωνειακή ένωση, μια εσωτερική αγορά, ένα κοινό νόμισμα. Είναι πάνω από όλα μια κοινωνία αξιών και κατά συνέπεια, αυτές οι αξίες πρέπει να βρίσκονται στο κέντρο των δράσεών μας.

Σέρτζιο Φερέιρα Αλμέιντα, Euronews: Μπορείτε να μας πείτε, τι είπατε με τον Βίκτορ Όρμπαν;

Αντόνιο Κόστα, Πρωθυπουργός Πορτογαλίας: Οι συνεδριάσεις του συμβουλίου είναι απόρρητες. Δεν θα σας πω τι ειπώθηκε. Θα σας πω ότι προφανώς, οι Συνθήκες είναι απολύτως ξεκάθαρες. Μόνο όσοι επιθυμούν να είναι μέλη της Ένωσης είναι μέλη της Ένωσης. Και όσοι βρίσκονται στην Ένωση βρίσκονται επειδή μοιράζονται χωρίς όρους αυτές τις κοινές αξίες που πρέπει να γίνονται σεβαστές. Για αυτό το λόγο υπάρχει το άρθρο 7. Για να διασφαλίζεται η συμμόρφωση με τις Συνθήκες. Έχουμε δυο ανοιχτές υποθέσεις που βασίζονται στο άρθρο 7. Μία σε βάρος της Πολωνίας και ακόμη μία σε βάρος της Ουγγαρίας. Η πορτογαλική προεδρία έκανε κάποια πρόοδο. Πριν από δυο εβδομάδες, έγιναν ακροάσεις τόσο της πολωνικής όσο και της ουγγρικής πλευράς. Οι υποθέσεις βρίσκονται σε εξέλιξη.

Σε αυτή την περίπτωση, η Ευρωπαϊκή Επιτροπή έχει ήδη ενημερώσει την Ουγγαρία για την υποχρέωσή της να δώσει εξηγήσεις. Η πρόοδος αυτή της διαδικασίας των εξηγήσεων θα αξιολογηθεί από την Ευρωπαϊκή Επιτροπή που θα κρίνει αν θα ανοίξει ή όχι διαδικασία επί παραβάσει του Άρθρου 7 της Συνθήκης της ΕΕ.

Σέρτζιο Φερέιρα Αλμέιντα, Euronews: Η Ουγγαρία, εξακολουθεί να έχει θέση στην Ευρωπαϊκή Ένωση σήμερα;

Αντόνιο Κόστα, Πρωθυπουργός Πορτογαλίας: Επιθυμία μας είναι όλοι οι λαοί των 27 κρατών-μελών να παραμείνουν τμήμα της Ευρωπαϊκής Ένωσης. Ο καθένας ωστόσο είναι ελεύθερος να επιλέγει τον δικό του δρόμο. Αυτό δεν είναι κάτι που υπάρχει λόγος να το κρύβουμε. Έχουμε μπροστά μας την Διάσκεψη για το Μέλλον της Ευρώπης οπότε αυτή η συζήτηση θα μπορέσει να γίνει με ανοιχτό τρόπο. Σήμερα, τα κράτη-μέλη δεν έχουν όλα τις ίδιες αξίες ή το ίδιο όραμα για την Ένωση όπως όταν είχε εγκριθεί η Συνθήκη της Λισαβώνας.

Σήμερα, οι πλειοψηφίες έχουν αλλάξει, οι δυναμικές των πολιτικών έχουν αλλάξει, οπότε, ναι, υπάρχουν κράτη-μέλη με διαφορετικές απόψεις. Πιστεύω πως η Διάσκεψη για το Μέλλον της Ευρώπης είναι μια καλή ευκαιρία για να δημιουργήσουμε ένα νέο απόθεμα απόψεων. Η Συνθήκη της Λισαβώνας είναι αρκετά ευέλικτη ώστε να επιτρέπει λίγο απ’ όλα: όσοι θέλουν να κινηθούν πιο γρήγορα να μπορούν να χρησιμοποιούν τις μεταβατικές ρήτρες που μας επιτρέπουν, για παράδειγμα, να αλλάζουμε τις πλειοψηφίες σε ορισμένα ζητήματα. Όσοι θέλουν να κινηθούν σε πιο χαμηλό ρυθμό μπορούν να επιδιώξουν ενισχυμένη συνεργασία. Οπότε, ναι, υπάρχει αρκετή ευελιξία για να διασφαλιστεί ότι δεν βρισκόμαστε διχασμένοι ανάμεσα στον κίνδυνο να παραλύσουμε ή τον κίνδυνο να καταρρεύσουμε. Όταν υπάρχει συμφωνία μεταξύ όλων, είναι υπέροχο. Όταν αυτό δεν είναι δυνατό, δεν μπορούμε να στεκόμαστε στη μέση της γέφυρας: ούτε με κίνδυνο παράλυσης ούτε με κίνδυνο κατάρρευσης. Υπάρχουν πολλοί δρόμοι για να ακολουθήσουμε.

Σέρτζιο Φερέιρα Αλμέιντα, Euronews: Έχουμε ήδη δει το διαζύγιο του Ηνωμένου Βασιλείου από την ΕΕ αλλά δεν έχουμε δει ακόμη αποπομπή από την Ευρωπαϊκή Ένωση.

Αντόνιο Κόστα, Πρωθυπουργός Πορτογαλίας: Δεν υπάρχει τέτοια πρόβλεψη. Η πρόβλεψη που γίνεται στο άρθρο 7 είναι η προσωρινή διακοπή του δικαιώματος ψήφου και αυτή είναι η ανώτατη κύρωση που μπορεί να επιβληθεί σε μια χώρα.

Σέρτζιο Φερέιρα Αλμέιντα, Euronews: Ένα άλλο ζήτημα για το οποίο δεν υπήρξε συναίνεση στη Σύνοδο κορυφής ήταν ένα ζήτημα εξωτερικής πολιτικής. Η γαλλική και γερμανική πρόταση για Σύνοδο με τον Ρώσο πρόεδρο Πούτιν. Η πρόταση απορρίφθηκε. Δεν υπήρξε περιθώριο διαπραγμάτευσης με τον Βλαντιμίρ Πούτιν. Αυτός είναι ο λόγος που δεν προχώρησε η Σύνοδος;

Αντόνιο Κόστα, Πρωθυπουργός Πορτογαλίας:Οδηγηθήκαμε σε αυτή την απόφαση για πολλούς λόγους. Αναφορικά με τη σχέση μας με τη Ρωσία, υπάρχει κοινή στάση από όλα τα κράτη-μέλη. Μια πρόταση τέτοιου εύρους, που μάλιστα υποβλήθηκε χωρίς προηγούμενη ειδοποίηση, χωρίς να έχει γίνει η κατάλληλη προετοιμασία, είναι πολύ δύσκολο να περάσει.

Όλοι γνωρίζουν ότι η Ρωσία είναι ο μεγαλύτερος γείτονάς μας. Θέλουμε να έχουμε στενή, φιλική, θετική, εποικοδομητική σχέση με τη Ρωσία. Για να συμβεί αυτό, είναι απαραίτητο η Ρωσία να σέβεται τις θεμελιώδεις αρχές του διεθνούς δικαίου και της δίκαιης σχέσης με την Ευρωπαϊκή Ένωση και με κάθε ένα από τα κράτη-μέλη της. Αυτή είναι η συνολική θέση μας. Υπάρχει ταυτόχρονα, η επιθυμία να δούμε ένα νέο πλαίσιο για τις σχέσεις μας με τη Ρωσία. Για να συμβεί όμως αυτό, χρειάζεται η κατάλληλη προετοιμασία. Είμαστε 27. Δεν έχουμε όλη την ίδια ιστορία με την Ρωσία, δεν έχουμε όλοι την ίδια γεωγραφική απόσταση από τη Μόσχα και πρέπει όλα να λαμβάνονται υπόψιν όταν παίρνουμε αποφάσεις για το ζήτημα αυτό.

Σέρτζιο Φερέιρα Αλμέιντα, Euronews: Ένα άλλο ζήτημα είναι αυτό της δύσκολης συναίνεσης εντός Ευρωπαϊκής Ένωσης για το σύμφωνο για τη μετανάστευση που παρουσιάστηκε το 2020 αλλά που ως τώρα δεν έχει εγκριθεί. Αποτελούσε μια από τις προτεραιότητες της πορτογαλικής προεδρίας.

Αντόνιο Κόστα, Πρωθυπουργός Πορτογαλίας: Το σύμφωνο έχει διαιρεθεί σε πολλά και διαφορετικά εργαλεία. Για δυο από αυτά κάναμε σημαντικά βήματα. Το ένα, που είναι πολύ σημαντικό, αφορά την οδηγία για την «μπλε κάρτα» καθώς δημιουργεί νόμιμα κανάλια μετανάστευσης κάτι που είναι απολύτως βασικό.

Ένα άλλο, επί του οποίου θα καταλήξουμε αυτή την εβδομάδα, αφορά την διαπραγμάτευση με το ευρωπαϊκό κοινοβούλιο για να ιδρυθεί η Ευρωπαϊκή Υπηρεσία Ασύλου, κάτι που αποτελεί βασικό σκέλος της αναθεώρησης του συστήματος ασύλου στην Ευρωπαϊκή Ένωση.

Σέρτζιο Φερέιρα Αλμέιντα, Euronews: Γίνονται ήδη συζητήσεις για περαιτέρω χρηματοδότηση της Τουρκίας. Για άλλα τρία δισεκατομμύρια επιπλέον των έξι δισεκατομμυρίων που έχουν δοθεί στην Τουρκία τα τελευταία έξι χρόνια ώστε να ελεγχθούν οι μεταναστευτικές ροές. Υπάρχουν Μη κυβενητικές οργανώσεις, όπως η Διεθνής Αμνηστία, που κατηγορούν την Ευρωπαϊκή Ένωση ότι είναι όμηρος χωρών όπως η Τουρκία και το Μαρόκο, για παράδειγμα, μετά και τα πρόσφατα περιστατικά στην Θέουτα, λέγοντας ότι δίνει κονδύλια αλλά δεν καταφέρνει να βάλει τέλος στην πηγή του προβλήματος.

Αντόνιο Κόστα, Πρωθυπουργός Πορτογαλίας: Είναι διαφορετικές καταστάσεις. Η πρόταση που είναι τώρα υπό συζήτηση στο Ευρωπαϊκό Συμβούλιο δεν αφορά την Τουρκία αλλά την αλληλεγγύη που η Ευρωπαϊκή Ένωση πρέπει να δείχνει πως τρίτες χώρες που αυτή την εποχή επωμίζονται το βάρος της υποδοχής προσφύγων που είναι πολύ βαρύτερο από αυτό που επωμίζεται η Ευρωπαϊκή Ένωση. Χώρες όπως η Ιορδανία, για παράδειγμα, ή η Αίγυπτος, πρέπει να λαμβάνουν ενίσχυση από την Ευρωπαϊκή Ένωση. Επί αυτού υπήρξε αντιπαράθεση, δεν έγινε όμως καμία συζήτηση για την Τουρκία.

Σέρτζιο Φερέιρα Αλμέιντα, Euronews: Αν συνεχίσουμε όμως να δίνουμε χρήματα στην Τουρκία δεν πιστεύετε ότι τελικά θα είμαστε όμηροι της βούλησης τρίτων χωρών;

Αντόνιο Κόστα, Πρωθυπουργός Πορτογαλίας: Ένα πράγμα είναι απολύτως ξεκάθαρο: καμία χώρα δεν έχει το δικαίωμα να χρησιμοποιεί τους πρόσφυγες ως μέσο πίεσης προς τις γειτονικές χώρες. Η Ευρώπη δεν μπορεί να αγνοεί ότι η ίδια αποτελεί έναν πόλο έλξης. Οι πρόσφυγες προέρχονται από διαφορετικές χώρες και για να αντιμετωπιστεί συνολικά το μεταναστευτικό πρέπει να αναλάβουμε δράση στις χώρες προέλευσής τους, στις χώρες τράνζιτ και στα σύνορα, καθώς και να ελέγχουμε την δυνατότητα ένταξης όσων εισέρχονται στην Ευρώπη. Πρέπει επίσης, να γίνει η διάκριση μεταξύ μεταναστών και προσφύγων. Αυτό συνεπάγεται μια παγκόσμια προσέγγιση στην μεταναστευτική στρατηγική και όχι μονομερή μέτρα που ενδέχεται να έχουν αποτέλεσμα σε μια περίπτωση μόνο.

Επιπροσθέτως, πρέπει να κατανοούμε ότι μεταναστευτικές ροές καταγράφονται σε όλη την ιστορία της ανθρωπότητας και όσο θα υπάρχουν άνθρωποι η μετανάστευση θα συνεχίζεται. Είναι μια φυσική διαδικασία της ανθρωπότητας. Κατά συνέπεια είναι ένα φαινόμενο που πρέπει να ρυθμιστεί όπως όλα τα ανθρώπινα φαινόμενα.

Σέρτζιο Φερέιρα Αλμέιντα, Euronews:Ας πάμε τώρα στο θέμα που κυριαρχεί εδώ και ενάμιση χρόνο. Η πορτογαλική προεδρία ξεκίνησε εν μέσω μιας ιδιαίτερα περίπλοκης κατάστασης στην Πορτογαλία εξαιτίας της πανδημίας. Έγιναν βελτιώσεις αλλά τώρα είμαστε εκ νέου σε μια ιδιαίτερα περίπλοκη κατάσταση. Η έλλειψη ενιαίων κανόνων για τις μετακινήσεις ανά την Ευρώπη ενδέχεται να περιπλέξει περαιτέρω τη μάχη κατά του κορωνοϊού καθώς και τη διαχείριση ενός πιθανού τέταρτου κύματος;

Αντόνιο Κόστα, Πρωθυπουργός Πορτογαλίας: Οι κανόνες και τα κριτήρια εναρμόνισης ορίζονται στις συστάσεις: υπάρχει μια δέσμη κανόνων που εγκρίθηκαν τον Οκτώβριο ενώ στις 14 Ιουνίου τέθηκαν σε ισχύ και νέα κριτήρια τα οποία επιτρέπουν την διαχείριση της κυκλοφορίας προσώπων. Δεν πιστεύω πως οι μετακινήσεις στην Ευρώπη συνιστούν αυξητικό παράγοντα για τις μολύνσεις. Ο παράγοντας αυτός ισχύει κάθε φορά που δυο άνθρωποι συναντώνται. Όσο περισσότερο συναντώνται οι άνθρωποι τόσο μεγαλύτερος είναι ο κίνδυνος νέων μολύνσεων, είτε πρόκειται για ανθρώπους εκτός Ευρώπης είτε εντός.

Κατά συνέπεια, υπάρχει εναρμόνιση των κριτηρίων. Αυτό που είναι κεφαλαιώδες είναι να επιταχύνουμε την διαδικασία εμβολιασμού. Έχει αποδειχθεί ότι η μετάλλαξη Δέλτα έχει τεράστια μεταδοτικότητα ενώ δεν έχει αποδειχθεί ότι καλύπτεται από την ανοσία που παρέχουν τα εμβόλια.

Από την άλλη πλευρά, με ένα μεγάλο τμήμα του ευάλωτου πληθυσμού να έχει ήδη εμβολιαστεί, βλέπουμε τις επιπτώσεις τόσο στη θνητότητα όσο και στη σοβαρότητα της νόσου που φαίνεται πως είναι χαμηλότερες από ό,τι στα προηγούμενα κύματα. Αυτό δεν σημαίνει ότι θα πρέπει να είμαστε ικανοποιημένοι. Πρέπει να κάνουμε μια προσπάθεια προσδιορισμού των μεταλλάξεων και εντωμεταξύ, πρέπει όλοι να συνεχίζουμε να εφαρμόζουμε καλές πρακτικές προστασίας.

Σέρτζιο Φερέιρα Αλμέιντα, Euronews:Πώς εκλαμβάνετε την κριτική που άσκησε η καγκελάριος της Γερμανίας στην Πορτογαλία που άνοιξε τα σύνορα για τους Βρετανούς;

Αντόνιο Κόστα, Πρωθυπουργός Πορτογαλίας:Δεν ανοίξαμε τις πόρτες στους Βρετανούς. Ακολουθήσαμε τις ευρωπαϊκές συστάσεις. Οι Βρετανοί προκειμένου να έρθουν στην Πορτογαλία λαμβάνεται υπόψη το επίπεδο μόλυνσης στην περιοχή από την οποία προέρχονται και πρέπει υποχρεωτικά να υποβάλλονται σε τεστ. Κανείς Βρετανός δεν έχει μπει στην Πορτογαλία χωρίς αρνητικό τεστ.

Σέρτζιο Φερέιρα Αλμέιντα, Euronews:Το μέτρο αυτό θα παραμένει σε ισχύ τώρα που η Μαδέιρα μπήκε στην πράσινη λίστα της Βρετανίας;

Αντόνιο Κόστα, Πρωθυπουργός Πορτογαλίας:Δεν έχουμε διαφορετικούς κανόνες ανά χώρα. Έχουμε κάνει ποσοτικοποίηση των μέτρων που εφαρμόζονται από χώρα σε χώρα ανάλογα με την ισχύουσα κατάσταση. Αν το Βέλγιο είναι πάνω από ένα ορισμένο επίπεδο, εφαρμόζονται κάποια μέτρα ενώ αν είναι κάτω από ένα επίπεδο, εφαρμόζονται άλλα μέτρα. Τα μέτρα είναι τα ίδια για το Βέλγιο, το Ηνωμένο Βασίλειο, τη Γαλλία, την Ισπανία, για κάθε χώρα.

Σέρτζιο Φερέιρα Αλμέιντα, Euronews: Πολλοί συνδέουν την επιδείνωση της κατάστασης με διάφορες διοργανώσεις, αθλητικές για παράδειγμα, όπως ο τελικός του Champions League.

Αντόνιο Κόστα, Πρωθυπουργός Πορτογαλίας: Αυτό όμως αποδείχθηκε αναληθές. Ο τελικός του Champions League έγινε στο Πόρτο και τα δυο τρίτα των νέων μολύνσεων που βλέπουμε να αυξάνονται εντοπίζονται στην περιοχή της Λισαβώνας που δεν είχε καμία σχέση με το Champions League. Ακόμη και σε σχέση με τους τουρίστες, είναι δύσκολο να συμβεί κάτι τέτοιο. Οι προορισμοί των Βρετανών είναι κυρίως η Μαδέιρα, όπου καταγράφονται ελάχιστα κρούσματα, και η Αλγκάβρε. Τα δυο τρίτα του προβλήματος εντοπίζονται στην περιοχή της Λισαβώνας. Σίγουρα, δεν υπάρχει καμία σχέση με τους τουρίστες. Υπάρχουν άλλοι παράγοντες. Πρέπει να ξεκαθαρίσουμε ότι η εξάπλωση της πανδημίας σε αυτό το στάδιο δεν έχει καμία σχέση με το τι συνέβαινε σε προηγούμενες φάσεις, ειδικά σε ό,τι αφορά το υγειονομικό σκέλος, την πίεση στο Εθνικό Σύστημα Υγείας ή τον αριθμό θανάτων.

Σέρτζιο Φερέιρα Αλμέιντα, Euronews:Πάμε τώρα στο σχέδιο ανάκαμψης και ανθεκτικότητας. Η πρόεδρος της Ευρωπαϊκής Επιτροπής έκανε μια ευρωπαϊκή τουρνέ για να μεταφέρει τα καλά νέα της έγκρισης των εθνικών σχεδίων. Η Πορτογαλία θα λάβει πάνω από 16 δισεκατομμύρια ευρώ, η Ισπανία σχεδόν 80, η Ελλάδα 30. Η Ιταλία κατέχει το ρεκόρ με 200 δις. Το γεγονός ότι ασκούσατε την προεδρία σας έκανε να έχετε κάπως πιο μετριοπαθή στάση αναφορικά με το σχέδιο; Η Πορτογαλία έχει ανάγκη από λιγότερα χρήματα σε σχέση με άλλες χώρες;

Αντόνιο Κόστα, Πρωθυπουργός Πορτογαλίας: Το κλειδί για την διανομή των κεφαλαίων ορίστηκε επί γερμανικής προεδρίας. Αυτό έγινε τον περασμένο Ιούλιο και εμείς εγκρίναμε αυτό το εργαλείο που είχε να κάνει με τις επιπτώσεις της πανδημίας στις προβλέψεις για την ανάπτυξη σε διάφορες οικονομίες. Σε εκείνο το στάδιο εργαζόμασταν επί προβλέψεων. Έγινε άμεσα δεκτό ότι το 2022 θα υπάρξει αναθεώρηση, αναπροσαρμογή των κριτηρίων για το κλειδί της διανομής. Σε κάθε χώρα έχει αποδοθεί ένα συγκεκριμένο ύψος κονδυλίων σύμφωνα με αυτά τα κριτήρια λαμβάνοντας υπόψη τον πληθυσμό και την επίπτωση της κρίσης. Όπως γνωρίζετε, στο πρώτο κύμα η Ιταλία και η Ισπανία ήταν οι χώρες που χτυπήθηκαν πιο σκληρά. Κατά συνέπεια, είναι οι χώρες που λαμβάνουν μεγαλύτερες αποζημιώσεις από το Ταμείο Ανάκαμψης και Ανθεκτικότητας.

Σέρτζιο Φερέιρα Αλμέιντα, Euronews:Αυτή η εκροή χρημάτων προς τα κράτη-μέλη έχει την ίδια σημασία όσο και τα ευρωπαϊκά κεφάλαια που δόθηκαν στις χώρες την εποχή της ένταξής τους. Έγινε σειρά λαθών, υπήρξαν σπατάλες που οδήγησαν σε επιδείνωση της κρίσης σε πολλές ευρωπαϊκές χώρες. Υπάρχει αυτή τη φορά ένας ελεγκτικός μηχανισμός για το πού θα δαπανώνται τα χρήματα από το Ταμείο Ανάκαμψης και Ανθεκτικότητας ώστε να αποφευχθούν τα ίδια λάθη στο μέλλον;

Αντόνιο Κόστα, Πρωθυπουργός Πορτογαλίας: Πρώτα απ’ όλα, θα πρέπει να σημειωθεί ότι η έκθεση του Ευρωπαϊκού Ελεγκτικού Δικαστηρίου που έγινε το 2019 για την πορεία των δαπανών των ευρωπαϊκών κονδυλίων κατέδειξε ότι η διαφθορά αναφορικά με τους ευρωπαϊκούς πόρους υπολείπεται και αντιπροσωπεύει το 0,75% της διαφθοράς από όλα τα κεφάλαια. Άρα δεν είναι θέμα κεφαλαίων. Υπάρχουν αρκετοί ελεγκτικοί μηχανισμοί που είναι αποτελεσματικοί.

Αυτή τη φορά ο ελεγκτικός μηχανισμός θέτει συγκεκριμένες απαιτήσεις καθώς όλα τα σχέδια καταρτίζονται με συμβάσεις, στόχους, συγκεκριμένα βήματα και χρονοδιαγράμματα. Τα κεφάλαια διατίθενται όταν και εφόσον εκπληρώνονται αυτοί οι στόχοι και πληρούνται τα χρονοδιαγράμματα. Ο έλεγχος είναι πολύ αυστηρός. Σε αυτούς τους έξι μήνες της προεδρίας μας, σε πρώτη φάση, όλα τα κράτη-μέλη επικύρωσαν την απόφαση που επέτρεψε την αμοιβαιοποίηση του χρέους. Δευτερευόντως, η Ευρωπαϊκή Επιτροπή εξέδωσε ομόλογα υπό καλύτερους όρους, με χαμηλότερο κόστος σε σχέση με κρατικά ομόλογα. Κατά τρίτον, 24 κράτη-μέλη έχουν ήδη παρουσιάσει τα σχέδια ανάκαμψης και ανθεκτικότητάς τους. Δώδεκα έχουν ήδη λάβει πράσινο φως από την Ευρωπαϊκή Επιτροπή. Στις 13 Ιουλίου, στο πρώτο Ecofin της Σλοβενικής προεδρίας, αυτά τα δώδεκα σχέδια θα πρέπει να λάβουν έγκριση. Αυτή θα είναι κομβική στιγμή για την Ευρωπαϊκή Ένωση. Αυτή τη φορά θα εκπληρώσει την αποστολή της να δώσει μια ισχυρή απάντηση από κοινού σε αυτή την οικονομική κρίση χωρίς να επαναληφθούν τα λάθη που έγιναν πριν από δέκα χρόνια. Θα είναι μια απάντηση που αντί να ακολουθεί τα μονοπάτια της λιτότητας, θα πάρει τον δρόμο των μεταρρυθμίσεων και των επενδύσεων.

Σέρτζιο Φερέιρα Αλμέιντα, Euronews: Ποια ήταν η πιο δύσκολη στιγμή της πορτογαλικής προεδρίας αυτούς τους έξι μήνες;

Αντόνιο Κόστα, Πρωθυπουργός Πορτογαλίας:Δεν έχω πάρει ακόμη επαρκείς αποστάσεις ώστε να μπορέσω να σας απαντήσω. Διάγουμε πολύ απαιτητικούς καιρούς από την άποψη της μάχης κατά της πανδημίας και ειδικότερα με την προσπάθεια να συντονιστούν τα σχέδια Ανάκαμψης και Ανθεκτικότητας. Καταφέραμε να εγκρίνουμε όλες τις απαραίτητες νομοθετικές ρυθμίσεις για τα κοινοτικά κονδύλια, το επόμενο πολυετές πλάνο, για το οποίο η τελευταία δέσμη αποφάσεων ελήφθη αυτή την εβδομάδα, την μεταρρύθμιση για τις αγροτικές επιδοτήσεις, την ενσωμάτωση για πρώτη φορά της κοινωνικής διάστασης και της ενίσχυσης της πράσινης οπτικής στην Κοινή Αγροτική Πολιτική. Καταφέραμε να εγκριθούν χαλαρώσεις των δημοσιονομικών κανόνων και των κανόνων δημόσιων ενισχύσεων ώστε να διευκολύνουμε την αποτελεσματική ανταπόκριση σε αυτή την κρίση. Η πιο ξεχωριστή στιγμή, όπως θα αποδειχθεί στο μέλλον, είναι ότι καταφέραμε να προχωρήσουμε από τις γενικές αρχές του ευρωπαϊκού πυλώνα των ανθρωπίνων δικαιωμάτων σε ένα σχέδιο δράσης για τον πυλώνα αυτό. Έχουμε πλέον ένα χρονοδιάγραμμα και συγκεκριμένες δράσεις που έχουν σχεδιαστεί για να μετασχηματιστεί η κοινωνική διάσταση των μέτρων σε κοινωνική πραγματικότητα και να γίνει η Ευρώπη αληθινά μια Ευρωπαϊκή Ένωση που θα προστατεύει, θα ενισχύει και θα αναπτύσσει το κοινωνικό της μοντέλο.

Όλα αυτά αποτελούν το κλειδί που θα στηρίζει τον διπλό στόχο της κλιματικής και της ψηφιακής μετάβασης. Ένας άλλος στόχος ήταν η έγκριση νέας κλιματικής νομοθεσίας. Για πρώτη φορά, έχουμε μια ήπειρο που έχει αναλάβει μια κοινή δέσμευση για μηδενικές εκπομπές άνθρακα ως το 2050. Πιστεύω πως αυτή η πορτογαλική προεδρία αφήνει ένα πλέγμα σημαντικών επιτευγμάτων. Πρέπει να αισθανόμαστε υπερήφανοι που εκπληρώσαμε τον στόχο που είχαμε θέσει: είναι ώρα να δράσουμε για μια δίκαιη, πράσινη και ψηφιακή ανάκαμψη.

Σέρτζιο Φερέιρα Αλμέιντα, Euronews:Η Σλοβενία αναλαμβάνει την προεδρία της Ευρωπαϊκής Ένωσης την 1η Ιουλίου. Τι συμβουλή θα δίνατε στον πρωθυπουργό της Σλοβενίας για τους επόμενους έξι μήνες;

Αντόνιο Κόστα, Πρωθυπουργός Πορτογαλίας: Δεν δίνω συμβουλές. Στον συνάδελφό μου Γιάνες Γιάνσα έδωσα μια πυξίδα, ένα αντίγραφο πυξίδας που χρησιμοποιήσουν οι Πορτογάλοι εξερευνητές. Είναι ένα εργαλείο πλοήγησης που είναι πάντα πολύ χρήσιμο. Επί τη ευκαιρία, ο Σλοβένος πρωθυπουργός πρόκειται να ασκήσει την δεύτερη θητεία του. Η πρώτη ήταν το 2008. Έχει την εμπειρία και σίγουρα θα είναι μια πολύ καλή προεδρία.