Ελληνικοί φυσικοί ιαματικοί πόροι: μια ανεκμετάλλευτη εθνική κληρονομιά
Του Μανώλη Κοζαδίνου, γιατρού
Αθήνα, 30 Οκτωβρίου 2024
Οι ελληνικοί φυσικοί ιαματικοί πόροι αποτελούν έναν ανεκμετάλλευτο θησαυρό, που θα μπορούσε να προσφέρει πολύτιμα οφέλη σε τοπικό και εθνικό επίπεδο. Με πλούσια ιστορία και πολυάριθμες αναγνωρισμένες θεραπευτικές ιδιότητες, οι πηγές αυτές παραμένουν σε μεγάλο βαθμό ανεκμετάλλευτες, ενώ θα μπορούσαν να αποτελέσουν βασικό μοχλό ανάπτυξης για τον τομέα της υγείας και του τουρισμού
Η Ελλάδα είναι προικισμένη με πλήθος ιαματικών πηγών, που βρίσκονται σε διάφορα μέρη της χώρας, από τα βουνά και τις παραθαλάσσιες περιοχές μέχρι τα απομακρυσμένα νησιά. Οι φυσικοί ιαματικοί πόροι, όπως τα ιαματικά νερά, οι θερμές πηγές και οι πηγές θείου, προσφέρουν εξαιρετικές θεραπευτικές ιδιότητες για μια πληθώρα παθήσεων, από ρευματοπάθειες και δερματικές ασθένειες έως αναπνευστικά προβλήματα και μεταβολικές διαταραχές. Σε παγκόσμιο επίπεδο, παρατηρείται μια αναγεννημένη τάση προς την αξιοποίηση των φυσικών θεραπειών, και η Ελλάδα έχει την ευκαιρία να αναδειχθεί σε προορισμό θεραπευτικού τουρισμού, αξιοποιώντας τα συγκριτικά της πλεονεκτήματα.
Παρόλα αυτά, οι ιαματικοί πόροι της Ελλάδας παραμένουν σε μεγάλο βαθμό σχολάζοντες, λόγω θεσμικών και διαχειριστικών εμποδίων, καθώς και ελλείψεων στις υποδομές. Η διαχείριση των φυσικών αυτών πόρων είναι συχνά ασταθής, ενώ η κρατική μέριμνα είναι περιορισμένη. Αν και υπάρχουν πρωτοβουλίες από τοπικούς φορείς και ιδιωτικούς επενδυτές, η έλλειψη συντονισμένης εθνικής στρατηγικής αποτελεί σημαντικό εμπόδιο στην ανάπτυξη των ιαματικών πηγών. Χρειάζεται ένα ξεκάθαρο πλαίσιο για την αξιοποίηση και προστασία τους, με έμφαση στη βιωσιμότητα και στον σεβασμό του περιβάλλοντος.
Όπως τονίζει σε ανοιχτή επιστολή του ο Πανελλήνιος Σύλλογος φίλων Ιαματικών Πηγών και Λουτροπόλεων Ελλάδας, η γραφειοκρατία καθυστερεί ή αποτρέπει τις απαραίτητες επενδύσεις, προκαλώντας στασιμότητα σε έργα ιαματικών πηγών, όπως για παράδειγμα στα λουτρά Υπάτης, Απολλωνίας και Σιδηροκάστρου. Πολλοί χώροι παραμένουν κλειστοί ή σε κακή κατάσταση, με αδιαφορία από τις τοπικές αρχές και αρμόδιους φορείς. Επιπλέον, λείπει η συμμετοχή εκπροσώπων της πολιτείας σε σημαντικές εκδηλώσεις, ενισχύοντας την αίσθηση περιθωριοποίησης του κλάδου.
Στην ίδια ανοικτή επιστολή, ο Πανελλήνιος Σύλλογος Φίλων Ιαματικών Πηγών και Λουτροπόλεων Ελλάδας καλεί την κυβέρνηση να αναλάβει σοβαρές πρωτοβουλίες για την ανάπτυξη των λουτροπόλεων. Ζητά συγκεκριμένες πολιτικές για την αντιμετώπιση των εμποδίων και την αξιοποίηση των ιαματικών πηγών με σεβασμό στο περιβάλλον και την πολιτιστική κληρονομιά. Ο Σύλλογος προτείνει συνεργασίες μεταξύ κρατικών φορέων και ιδιωτών για την αναβάθμιση των υποδομών και τη στήριξη του θεραπευτικού τουρισμού, ενώ υπογραμμίζει την ανάγκη για χρηματοδότηση και διεθνή αναγνώριση των ελληνικών πηγών.
Η αξιοποίηση των ιαματικών πόρων μπορεί να αποτελέσει ισχυρό μοχλό ανάπτυξης για την τοπική οικονομία και τη δημιουργία θέσεων εργασίας. Η επένδυση σε σύγχρονες υποδομές και υπηρεσίες θα μπορούσε να προσελκύσει τουρίστες από όλο τον κόσμο, οι οποίοι αναζητούν εναλλακτικούς τρόπους θεραπείας και ευεξίας. Παράλληλα, η ένταξη του θεραπευτικού τουρισμού στο εθνικό αναπτυξιακό σχέδιο θα ενίσχυε την τουριστική περίοδο και θα συνέβαλε στη διαφοροποίηση του ελληνικού τουριστικού προϊόντος, μειώνοντας την εξάρτηση από τον μαζικό τουρισμό.
Η δημιουργία δικτύων μεταξύ των ιαματικών δήμων και η συνεργασία με άλλες χώρες με εμπειρία στον τομέα του θεραπευτικού τουρισμού, όπως η Γερμανία, η Ιταλία και η Ουγγαρία, θα μπορούσε να βοηθήσει στη βελτίωση των προσφερόμενων υπηρεσιών και στη μεταφορά τεχνογνωσίας. Επίσης, η χρηματοδότηση από ευρωπαϊκά προγράμματα θα μπορούσε να υποστηρίξει την ανάπτυξη των υποδομών και την ενίσχυση της έρευνας για τις θεραπευτικές ιδιότητες των ελληνικών ιαματικών πηγών.
Συνοψίζοντας, οι ελληνικοί φυσικοί ιαματικοί πόροι αποτελούν μια ανεκμετάλλευτη εθνική κληρονομιά, που αξίζει να προστατευθεί και να αναδειχθεί. Η δημιουργία ενός συνεκτικού πλαισίου ανάπτυξης με έμφαση στη βιωσιμότητα, η επένδυση σε υποδομές και η ανάδειξη της Ελλάδας ως προορισμού θεραπευτικού τουρισμού θα μπορούσαν να αναβαθμίσουν τη χώρα, τόσο οικονομικά όσο και πολιτιστικά, προσφέροντας στους πολίτες της, αλλά και στους επισκέπτες, μοναδικές εμπειρίες υγείας και ευεξίας.