ΜΑΚΡΥΝΙΤΣΑΣ ΚΑΜΕΝΑ ΒΟΥΡΛΑ ΠΡΟΤΑΣΕΙΣ ΣΧΕΤΙΚΑ ΜΕ ΤΟ ΝΟΜΟΣΧΕΔΙΟ ΤΟΥ ΥΠΟΥΡΓΕΙΟΥ ΤΟΥΡΙΣΜΟΥ
ΚΑΜΕΝΑ ΒΟΥΡΛΑ 3-2021
Παρατηρήσεις σχετικές με το Σχέδιο Νόμου του Υπουργείου Τουρισμού
Στο Μέρος Α, άρθρο 1, γίνεται αναφορά στην δυνατότητα χαρακτηρισμού ενός θερμαλιστικού τόπου, ως Πρότυπο Τουριστικό Προορισμό Ολοκληρωμένης Διαχείρισης, εφόσον θα συγκεντρώνει μετρήσιμα ποιοτικά και ποσοτικά χαρακτηριστικά. Θα γίνεται αίτηση από τον οικείο Δήμο ο οποίος θα επισυνάπτει δικαιολογητικά τα οποία θα πιστοποιούν τα ιδιαίτερα χαρακτηριστικά. Τα οποία προφανώς θα έχουν να κάνουν με το θερμό νερό, το περιβάλλον του τόπου, την ιστορία και τις υποδομές τουρισμού. Θα εμπλακούν επιτροπές που θα κρίνουν, θα συμβουλέψουν, θα σχεδιάσουν και θα προωθήσουν έργα υποδομής κ.λπ.
Από την έως σήμερα εμπειρία μας, ούτε το κράτος ούτε οι δήμοι, μα ούτε και οι ιδιωτικοί φορείς που διαχειρίζονται ως σήμερα τα ιαματικά νερά αλλά και ολόκληρους θερμαλιστικούς προορισμούς, δεν έχουν καταφέρει να κρατήσουν σε ένα υψηλό επίπεδο τις Λουτροπόλεις μας, μέσα στο διάβα του χρόνου. Κι αυτό διότι κανείς από τους ψηφισμένους νόμους (τους τόσους πολλούς) δεν εφαρμόστηκε ώστε να προστατεύσει τις λουτροπολεις μας.
Για να μιλήσουμε με παραδείγματα, υπήρξε ποτέ τις τελευταίες 3 δεκαετίες προστασία του όρου Λουτρόπολη, ο οποίος θεσμοθετήθηκε από την δεκαετία του 1960 και που ήταν σε μία πολύ σωστή κατεύθυνση, δίνοντας μεγάλη ώθηση σε συγκεκριμένους τουριστικούς προορισμούς; Ποια η έννοια της Λουτρόπολης για τα Καμένα Βούρλα και την Υπάτη, όταν δεν υπάρχει υδροθεραπευτήριο ανοιχτό τις περισσότερες ημέρες του χρόνου; Η και καθόλου όλο τον χρόνο (τα τελευταία 3 χρόνια στα Κ.Β.). Ποια είναι η κατάσταση του πράσινου στις περισσότερες λουτροπόλεις (βασικό στοιχείο μίας λουτρόπολης); Ποια η κατάσταση υποδομών υδροθεραπείας και απαιτούμενου προσωπικού (βάσει νόμου);
Αν υπήρχε σοβαρό κράτος, ή θα έπρεπε να διαφυλαχθούν τα ιδιαίτερα αυτά χαρακτηριστικά ή μήπως θα έπρεπε να αρθεί ο χαρακτηρισμός κάποιων από τις λουτροπόλεις; Διότι ο διασυρμός της χώρας μας από την εικόνα που αποκομίζει από τις “λουτροπόλεις”, συγκρίνοντας τες με τις αντίστοιχες του εξωτερικού, είναι δεδομένος. Άρα το ζητούμενο αυτή την στιγμή, είναι να δοθούν νέοι βαρύγδουποι ορισμοί και τίτλοι στους πιο πάνω τόπους;
Τα υπόλοιπα άρθρα, 2 ως και 6, ασχολούνται με την γραφειοκρατική διαδικασία υποστήριξης των Πρότυπων Τουριστικών Προορισμών που θα δημιουργηθούν. Σύμφωνα Ποιότητας, Μνημόνια Συνεργασίας με φορείς, Οργανισμοί Διαχείρισης και Προώθησης, Ετήσια σχέδια Ολοκληρωμένης Διαχείρισης, Παρατηρητήριο Βιώσίμης Τουριστικής Ανάπτυξης, Διυπουργική Ομάδα εργασίας…τόσες και τόσες νέες επιτροπές με τίτλους και δεκάδες μέλη. Όσοι έχουν ασχοληθεί με την δημόσια διοίκηση είτε ως υπάλληλοι είτε ως αιρετοί, ξέρουν ότι η αποτυχία είναι δεδομένη, όπως και η σπατάλη χρημάτων.
Όσον αφορά την δημιουργία της εταιρείας Ι.Π.Ε. και την διαχείριση του φυσικού θερμού πόρου, έχει γίνει μεγάλη συζήτηση για την συγκέντρωση των ιαματικών πηγών, εθελοντική ή υποχρεωτική. Κατά την γνώμη μου, η δημιουργία της σε συνάρτηση με όλο το επιπλέον γραφειοκρατικό οικοδόμημα, οδηγεί σε αδιέξοδο και όχι σε βελτίωση της σημερινής κατάστασης.
Σχετικά με την συγκέντρωση των Ιαματικών Πηγών στην νέα εταιρεία για την αξιοποίηση τους, οι προηγούμενοι νόμοι ανέφεραν πως μετά την αναγνώριση των πηγών οι Δήμο ικαι οι Αναπτυξιακές εταιρείες είχαν προθεσμία 4 ετών να καταθέσουν πλήρεις οικονομοτεχνικές μελέτες για την αξιοποίηση τους μέσω χρονοδιαγραμμάτων (στην επόμενη 5ετία). Σε άλλη περίπτωση το κράτος έκανε άρση της παραχώρησης του δημόσιου αγαθού. Καθ΄όλα λογικός ο νόμος ( ΝΟΜΟΣ ΥΠ. 4179 Αρ. Φύλλου 175, άρθρο 20 ), αλλά φυσικά δεν εφαρμόστηκε… Μάλιστα το 2016 ως αντιδήμαρχος είχα θέσει τηλεφωνικώς αλλά και εγγράφως, ερωτήματα σχετικά με την οικονομοτεχνική μελέτη αλλά οι υπηρεσίες του αρμόδιου υπουργείου δενν μου απάντησαν ποτέ.
ΠΡΟΤΑΣΕΙΣ
Η άποψη μου όσον αφορά τα απαιτούμενα βήματα για την αναβάθμιση του θερμαλιστικού προφίλ των λουτροπόλεων μας συνοψίζεται στις εξής προτάσεις:
- Στοχευμένες επενδύσεις σε κάθε περιοχή, με συνεργασία κράτους, περιφέρειας με τους οικείους δήμους και επαγγελματικούς φορείς ώστε να προτεραιοποιηθούν τα απαιτούμενα έργα.
Τα απαιτούμενα έργα μπορεί να περιγράφονται στα 5ετη επιχειρησιακά σχέδια των δήμων αλλά δεν έχει γίνει καμία προσπάθεια να εφαρμοστούν κατά προτεραιότητα και με συντονισμένη δράση Κράτους, Δήμων και ιδιωτών.
Σε πολλές περιπτώσεις, κάθε νέα δημοτική αρχή αλλάζει και τις προτεραιότητες των έργων. Δεν πρέπει να ξεχνάμε ότι η μεγάλη τουριστική ανάπτυξη που δημιουργήθηκε από το 1960 ως και το 2000 στην Ανατολική Στερεά Ελλάδα λόγω του μεγάλου ρεύματος προς τις λουτροπόλεις Αιδηψού, Υπάτης, Καμένων Βούρλων και Πλατυστόμου, στηρίχθηκε στις σημαντικές επενδύσεις του Δημοσίου σε σύγχρονες για την εποχή τους θερμαλιστικές υποδομές.
Δυστυχώς κατα την τελευταία δεκαετία, η μεγάλη ανάπτυξη του τουρισμού στην χώρα μας, με υπερδιπλασιασμό των τουριστών, δεν άγγιξε τις λουτροπόλεις μας. Και η έλλειψη υποδομών ήταν ο κύριος λόγος αυτής της χαμένης ευκαιρίας. Η αδιαφορία επενδυτών για τις μονάδες του ΤΑΙΠΕΔ δείχνει πως πρέπει πρώτα να γινουν δημόσιες επενδύσεις με εκσυγχρονισμό των υπάρχοντων υποδομών ή δημιουργία άλλων και αυτό θα αποτελέσει σε δεύτερη φάση την αιτία για προσέλκυση επενδύσεων μικρής ή και μεγαλύτερης κλίμακας.
- Περαιτέρω αναγνώριση της υδροθεραπείας στην Πρωτοβάθμια Φροντίδα Υγείας.
Είναι απαραίτητο να αποδείξει το Δημόσιο και οι εμπλεκόμενοι φορείς ότι πιστεύουν στην ιαματική δράση της υδροθεραπείας.
Αυτή η εξέλιξη αναμένεται να αναβαθμίσει την αντιμετώπιση της υδροθεραπείας από όλους τους φορείς, ιατρούς, μονάδες θερμαλισμού, ελεγκτικούς μηχανισμούς. Ταυτόχρονα θα αποτελέσει σημαντικό παράγοντα προσέλκυσης ξένων τουριστών-θερμαλιστών οι οποίοι θα έχουν και το πλεονέκτημα της οικονομικής στήριξης των ασφαλιστικών τους ταμείων.
Όμως η ένταξη στην πρωτοβάθμια υγεία, πρέπει να συνεπάγεται την προστασία της υδροθεραπείας ως δημόσιου αγαθού. Μπορεί λοιπόν να λειτουργήσει μονοπωλιακά σε κάθε τουριστικό προορισμό με βάση μόνο οικονομικά κριτήρια;
Πιστεύω πως όχι, όπως και ένα Κέντρο Υγείας ή ένα δημόσιο Νοσοκομείο. Άρα δεν γίνεται να παραμένουν τα υδροθεραπευτήρια κλειστά 6 με 8 μήνες τον χρόνο επειδή δεν είναι κερδοφόρα κατά τους μήνες αυτούς.
- Εφαρμογή των υπαρχόντων νόμων.
Οι υφιστάμενοι νόμοι δυστυχώς δεν έχουν εφαρμοστεί στο σύνολο τους καθώς η γραφειοκρατία, η ανοχή αλλά και η αδιαφορία των υπηρεσιών, οδηγούν σε θερμαλιστικές μονάδες που απέχουν πολύ από την προσδοκώμενη εικόνα.
Η εκτίμηση μου λοιπόν είναι, πως η ψήφιση ενός νέου νόμου που θα αλλάξει σε ένα βαθμό τους παλαιούς, δεν πρόκειται να αλλάξει τίποτα προς το καλύτερο για τους θερμαλιστικούς τόπους της χώρας μας. Οι ανάγκες και οι προτεραιότητες κατά την γνώμη μου, περιγράφονται πιο πάνω και πολύ απέχουν από την δημιουργία επιτροπών, εταιρειών και ομάδων εργασίας.
Δημήτρης Μακρυνίτσας, Δρ. Χημικός
Μέλος Σύνδεσμου Δήμων Ιαματικών Πηγών Ελλάδος 2011-2014
Μέλος Δ.Σ. Αναπτυξιακής Θερμαλιστικής Εταιρείας 2012-2014
ΜΕΛΟΣ ΤΟΥ Δ.Σ. ΚΑΙ ΥΠΕΥΘΥΝΟΣ ΓΙΑ ΤΙΣ ΙΑΜΑΤΙΚΕΣ ΠΗΓΕΣ ΤΗΣ ΠΕΡΙΟΧΗΣ ΤΟΥ ΠΑΝΕΛΛΗΝΙΟΥ ΣΥΛΛΟΓΟΥ ΙΑΜΑΤΙΚΩΝ ΠΗΓΩΝ ΚΑΙ ΛΟΥΤΡΟΠΟΛΕΩΝ ΕΛΛΑΔΑΣ