«Κάτω τα χέρια» από τις ιαματικές πηγές
ΚΑΙ Ο ΔΗΜΟΣ ΑΓΙΑΣ ΑΝΤΙΔΡΑ ΣΕ ΝΟΜΟΣΧΕΔΙΟ ΤΟΥ ΥΠ. ΤΟΥΡΙΣΜΟΥ ΓΙΑ ΤΙΣ ΠΗΓΕΣ ΤΟΥ ΚΟΚΚΙΝΟΥ ΝΕΡΟΥ -ΓΚΟΥΝΤΑΡΑΣ: ΑΝΑΧΡΟΝΙΣΤΙΚΟ ΚΑΙ ΚΡΑΤΙΚΟΜΟΝΟΠΩΛΙΑΚΟ
ΑΓΙΑ (Γραφείο «Ε») Του Νίκου Γουργιώτη
Με την απόφαση του Διοικητικού Συμβουλίου του Συνδέσμου Δήμων Ιαματικών
Πηγών Ελλάδας (Σ.Δ.Ι.Π.Ε.) περί απόρριψης των άρθρων 7 έως 14 του σχεδίου νόμου του Υπουργείου Τουρισμού, που αφορούν τη σύσταση της Ανώνυμης Εταιρείας «Ιαματικές Πηγές Ελλάδος (ΙΠΕ)», συντάσσεται ο Δήμος Αγιάς, με απόφαση που έλαβε κατά την τελευταία συνεδρίαση του Δημοτικού Συμβουλίου.
Στις 7 Δεκεμβρίου 2020, ο υπουργός Τουρισμού κ. Χάρης Θεοχάρης, κατά τη συνεδρίαση του Υπουργικού Συμβουλίου, παρουσίασε νομοσχέδιο, στο οποίο, μεταξύ άλλων, περιλαμβάνεται η θέσπιση Οργανισμού για την αξιοποίηση ιαματικών πόρων. Στις αρμοδιότητες του Οργανισμού εμπίπτει η ολιστική και βιώσιμη τουριστική ανάπτυξη, καθώς και η ενεργοποίηση ιδιωτικών επενδυτικών κεφαλαίων, με σκοπό την ανάπτυξη του ιαματικού – θερμαλιστικού τουρισμού ή τουρισμού ευεξίας στην Ελλάδα.
Σύμφωνα με την εισήγηση προς το Δημοτικό Συμβούλιο, του δημάρχου Αντώνη Γκουντάρα, που έχει διατελέσει και πρόεδρος του Διοικητικού Συμβουλίου του Σ.Δ.Ι.Π.Ε.: «Κατά τον Σύνδεσμο, η σύσταση μιας τέτοιας εταιρείας πλήττει άμεσα και σε πολλά επίπεδα τα συμφέροντα της Τοπικής Αυτοδιοίκησης, ενώ παράλληλα, ακυρώνει τον αναπτυξιακό ρόλο της και διαψεύδει τις προσδοκίες των τοπικών κοινωνιών. Επιπλέον, έχει χαρακτηριστεί ως άκρως αντιαυτοδιοικητική, διότι ακυρώνει τις όποιες προσπάθειές της για την ανάπτυξη των τοπικών κοινωνιών, ενώ παράλληλα, επιχειρείται υποβάθμισή της και υφαρπαγή των περιουσιακών της στοιχείων.
H αναχρονιστική κρατικομονοπωλιακή διαχείριση, που εισηγείται το Υπουργείο, πέρα από τα προφανή ζητήματα συνταγματικής διάστασης ως προς τον κατοχυρωμένο ρόλο της Τοπικής Αυτοδιοίκησης που αναδεικνύει, προκρίνει ένα ακραία αντιαναπτυξιακό και μη βιώσιμο μοντέλο διαχείρισης και εκμετάλλευσης των τοπικών φυσικών πόρων, το οποίο στρεβλώνει τον υγιή ανταγωνισμό και οδηγεί σε υφαρπαγή περιουσιακών στοιχείων της Τοπικής Αυτοδιοίκησης».
Όπως αναφέρθηκε επίσης στην εισήγηση του Δημάρχου: «Οι Δήμοι, σήμερα, έχουν προχωρήσει στην αναγνώριση των φυσικών τους πόρων ως ιαματικών, και έχουν λάβει ή βρίσκονται σε διαδικασία λήψης των ειδικών σημάτων λειτουργίας των εγκαταστάσεών τους. Πολλοί βρίσκονται σε διαδικασία προκήρυξης διαγωνισμών για την ανεύρεση επενδυτή, αρκετοί συμμετέχουν σε ευρωπαϊκά προγράμματα για την αναβάθμιση των υποδομών τους, ενώ άλλοι συμμετέχουν ήδη σε εταιρικά σχήματα εκμετάλλευσης των ιαματικών φυσικών πόρων τους. Σε όλες τις παραπάνω διαδικασίες, η μέχρι σήμερα στάση της κεντρικής διοίκησης ήταν -με τους επιεικέστερους όρους- μη υποστηρικτική».
ΟΙ ΙΑΜΑΤΙΚΕΣ ΠΗΓΕΣ ΤΟΥ ΚΟΚΚΙΝΟΥ ΝΕΡΟΥ
Πασίγνωστες εδώ και πολλές δεκαετίες είναι οι πηγές στο Κόκκινο Νερό του Δήμου Αγιάς για τον ιαματικό τους χαρακτήρα, αν και ακόμη ως σήμερα η περιοχή δεν τις έχει “εκμεταλλευτεί” στον βαθμό που θα έπρεπε.
Δημοσίευμα της «Ε» της δημοσιογράφου Λένας Κισσάβου, αναφέρει, μεταξύ άλλων, γι’ αυτές:
«Από το 1900 ενδιαφέρθηκε να εμφιαλώσει το ιαματικό νερό μία αγγλική εταιρεία, η οποία προέβη σε υδρομάστευση και κατασκευή εξέδρας στην παραλία του Κόκκινου Νερού, που χρησιμοποιήθηκε πιθανόν για τις θαλάσσιες μεταφορές του εμφιαλωμένου νερού. Όπως φαίνεται όμως από τα στοιχεία, η εμφιάλωση αυτή δεν διήρκησε πολύ και η αγγλική εταιρεία αποχώρησε από την περιοχή.
Στη συνέχεια, ο Γεώργιος Δημητρακόπουλους, ιδρυτής της εφημερίδας «Ελευθερία», και ιδιοκτήτης ξενοδοχείου στο Κόκκινο Νερό, επιχείρησε τη δεύτερη εμφιάλωση του ιαματικού νερού των πηγών, ενοικιάζοντας από το Δημόσιο τις πηγές, τη δεκαετία του 1930, και κάνοντας εισαγωγή χιλιάδων γυάλινων φιαλών, ειδικά για την εμφιάλωση του ιαματικού νερού. Η επιχείρηση δεν κράτησε πολύ, λόγω δυσκολίας του νερού να διατηρηθεί στη φυσική του κατάσταση. Ο ίδιος έκανε κι άλλη απόπειρα εμφιαλώσεως τη δεκαετία του 1950 με την κυκλοφορία χιλιάδων φιαλών, με σύγχρονο πρεσαριστό πώμα, άλλα για τους ίδιους λόγους η επιχείρηση απέτυχε.
Συγκεκριμένα, οι λόγοι για τους οποίους είχαν αποτύχει όλες οι προσπάθειες για την εμφιάλωση του ιαματικού νερού ήταν, αφενός, το ότι ο άφθονος σίδηρος που περιείχε κατακάθονταν στον πυθμένα της φιάλης και καθιστούσε το νερό ανενεργό για παθήσεις που θεραπεύει και, αφετέρου, επειδή χάνονταν η φυσική ουσία που περιείχε. Έκτοτε, και γι’ αυτούς τους λόγους δεν επιχειρήθηκε ξανά η εμφιάλωση του ιαματικού νερού. Έτσι το ιαματικό Κόκκινο Νερό, όπως ονομαζόταν γιατί από το σίδηρο που περιείχε η περιοχή όπου έρεε αποκτούσε κόκκινο χώμα, πίνονταν και πίνεται μόνο από την πηγή.
Εκείνη την εποχή ολόκληρα καραβάνια από τη Μεσοχώρα εξορμούσαν με κατεύθυνση το Κόκκινο Νερό, για να εγκατασταθούν μερικές μέρες στην περιοχή, προκειμένου να κάνουν οι άνθρωποι λουτροθεραπεία ή να πιουν για να γιατρευτούν από τις διάφορες παθήσεις τους. Τη δεκαετία του 1960 οι πηγές παραχωρήθηκαν στην Κοινότητα Καρίτσας μέχρι το 1979, οπότε με Προεδρικό Διάταγμα παρατάθηκε η παραχώρησή τους έως το 2003».
Στον Δήμο Αγιάς πλέον, ως καθολικός διάδοχος της Κοινότητας Καρίτσας, έχει παραχωρηθεί το 2012 από τον Ε.Ο.Τ. η διοίκηση, διαχείριση και εκμετάλλευση της ιαματικής πηγής του Κόκκινου Νερού για 40 έτη από την έναρξη ισχύος του Ν. 4049/2012, δηλαδή μέχρι και το 2052.
Ακολούθησαν από τον Δήμο Αγιάς ανάπλαση του χώρου των πηγών, εργασίες ανεύρεσης και ανάδειξης όλων των φυσικών αναβλυζόντων πηγών, εργασίες για την ανάδειξη των φυσικών στοιχείων που περιβάλλουν τις πηγές, διαμόρφωση του χώρου, ηλεκτροφωτισμός και τοποθέτηση πινακίδων για την προβολή των πηγών και την ενημέρωση των επισκεπτών. Αξίζει να σημειωθεί, βεβαίως, ότι η ανάδειξη και αξιοποίηση των ιαματικών πηγών του Κόκκινου Νερού ξεκίνησαν από τον Δήμο Ευρυμενών επί δημαρχίας Δημήτρη Τσιτσέ, ο οποίος δεν έκρυβε τα σχέδιά του για τη δημιουργία σύγχρονων εγκαταστάσεων λουτροθεραπείας και ποσιθεραπείας στην περιοχή. Εξασφάλισε μάλιστα τότε χρηματοδότηση από το Υπουργείο Εσωτερικών για το κόστος της σύνταξης μελέτης για την αξιοποίηση των πηγών, ενώ έθετε και θέμα επιλογής ιδιώτη επενδυτή για σύμπραξη με τον Δήμο Ευρυμενών και με αντικείμενο την εκμετάλλευση των πηγών με λουτροθεραπεία και ποσιθεραπεία σε σύγχρονες εγκαταστάσεις.
Ο Δήμος Αγιάς προχώρησε σε όλες τις απαραίτητες διαδικασίες για την αναγνώριση των υφιστάμενων ιαματικών πηγών και εκδόθηκε το 2019 απόφαση του Υπουργείου Τουρισμού περί αναγνώρισης του φυσικού πόρου «ΚΟΚΚΙΝΟ ΝΕΡΟ» Δήμου Αγιάς, ως ιαματικού.
Η Δημοτική Αρχή, θέλοντας τώρα να προχωρήσει η αξιοποίηση των πηγών και αντιδρώντας, όπως είναι φυσικό, στις σκέψεις της κυβέρνησης να περάσουν οι πηγές στην Ανώνυμη Εταιρεία «Ιαματικές Πηγές Ελλάδος», προχωρά, με απόφαση που πάρθηκε στην τελευταία συνεδρίαση του Δημοτικού Συμβουλίου, και σύμφωνη γνώμη από το Συμβούλιο της Τοπικής Κοινότητας Καρίτσας, στην παραχώρηση για χρονικό διάστημα 30 ετών του Ιαματικού Φυσικού Πόρου «Κόκκινο Νερό» στη δημοτική του Κοινωφελή Επιχείρηση «ΚΑΛΥΨΩ».
Το σκεπτικό της απόφασης στηρίχθηκε στα εξής επιχειρήματα:
Ο Ιαματικός Φυσικός Πόρος «Κόκκινο Νερό» συμβάλλει στην ανάπτυξη της εν λόγω περιοχής με τη μορφή τουρισμού υγείας, βοηθώντας παράλληλα στην οικονομική και κοινωνική ανάπτυξη όλου του Δήμου, στη μείωση της εποχικότητας του τουρισμού και την επιμήκυνση της τουριστικής περιόδου.
Η απόκτηση ειδικού σήματος λειτουργίας του Ιαματικού Φυσικού Πόρου «Κόκκινο Νερό» προσδίδει νέα αξία για την αξιοποίηση κάθε δυνατότητας ανάπτυξης που δίνεται στον συγκεκριμένο τομέα, με σκοπό την εκμετάλλευση της ιαματικής πηγής. Η προσέλκυση επιπλέων τουριστών για τον σκοπό αυτόν θα συμβάλλει σημαντικά στην αναβάθμιση του τουριστικού προϊόντος της περιοχής μέσω της εναλλακτικής αυτής μορφής.
Είναι απαραίτητη η παραχώρηση της χρήσης του Ιαματικού Φυσικού Πόρου «Κόκκινο Νερό» Δήμου Αγιάς στην Κοινωφελή Επιχείρηση «ΚΑΛΥΨΩ» για τη διαχείριση και εκμετάλλευση της ιαματικής πηγής.