Το Παγκόσμιο Βαρόμετρο Διαφθοράς [Global Corruption Barometer (GCB)] για τις χώρες της Ευρωπαϊκής Ένωσης, που δημοσιεύθηκε από την Διεθνή Διαφάνεια, αποκαλύπτει ότι σχεδόν τα 2/3 των πολιτών της Ε.Ε. πιστεύουν ότι η διαφθορά στην κυβέρνηση της χώρας τους αποτελεί πρόβλημα.

Το Παγκόσμιο Βαρόμετρο Διαφθοράς, το οποίο διεξήγαγε έρευνα, απευθύνοντας ερωτήσεις σε περισσότερους από 40.000 κατοίκους της Ε.Ε, ζήτησε την γνώμη και τις εμπειρίες τους από περιστατικά διαφθοράς. Τα αποτελέσματα παρουσιάζουν ανησυχητικές τάσεις για όλη την επικράτεια της Ε.Ε.

Σχεδόν 3 στους 10 κατοίκους της Ε.Ε., ήτοι περισσότεροι από 106 εκατομμύρια άνθρωποι, ανάφεραν ότι έχουν άμεση εμπειρία κάποιου περιστατικού διαφθοράς, καθώς έχουν δωροδοκήσει ή έχουν χρησιμοποιήσει προσωπικές γνωριμίες τους, για να έχουν πρόσβαση σε δημόσιες υπηρεσίες.

Η έρευνα αποκαλύπτει, ειδικότερα, ότι ο τομέας της υγείας έχει γίνει επίκεντρο διαφθοράς, καθώς οι κυβερνήσεις αγωνίζονται να αντιμετωπίσουν την πανδημία COVID-19. Παρόλο που μόνο το 6% έχει δωροδοκήσει για θέματα υγείας, 29% των κατοίκων της Ε.Ε. έχουν χρησιμοποιήσει προσωπικές γνωριμίες, για  να λάβουν υγειονομικές υπηρεσίες. Επιπλέον, οι περισσότεροι δεν πιστεύουν ότι οι κυβερνήσεις τους έχουν διαχειριστεί την πανδημία με διαφάνεια.

«Η Ε.Ε. συχνά θεωρείται το προπύργιο της ακεραιότητας. Ωστόσο, αυτά τα ευρήματα καταδεικνύουν ότι οι χώρες στο εσωτερικό τους παραμένουν ευάλωτες σε πρακτικές διαφθοράς», ανέφερε η Delia Ferreira Rubio, Πρόεδρος της Διεθνούς Διαφάνειας. «Κατά τη διάρκεια μιας υγειονομικής κρίσης, η χρήση προσωπικών γνωριμιών για την πρόσβαση σε δημόσιες υπηρεσίας μπορεί να είναι τόσο καταστροφική όσο και η δωροδοκία. Ζωές μπορεί να χαθούν, όταν διαπλεκόμενοι λαμβάνουν το εμβόλιο κατά του COVID-19 ή υγειονομική περίθαλψη πριν από εκείνους των οποίων οι ανάγκες είναι περισσότερο επείγουσες. Είναι σημαντικό οι κυβερνήσεις των χωρών της Ε.Ε. να πολλαπλασιάσουν τις προσπάθειές τους, ώστε να διασφαλίσουν μια δίκαιη και ισότιμη ανάκαμψη από την εν εξελίξει πανδημία».

Η έρευνα διερεύνησε και άλλους τομείς που σχετίζονται με την πανδημία, όπως οι δεσμοί μεταξύ του ιδιωτικού τομέα και της πολιτικής, με περισσότερους από τους μισούς εκ των ερωτηθέντων να πιστεύουν ότι οι κυβερνήσεις τους στην πραγματικότητα υποτάσσονται σε λίγα ιδιωτικά συμφέροντα. Στη μισή επικράτεια της Ε.Ε. οι ερωτηθέντες δήλωσαν ότι θεωρούν τα τραπεζικά και τα διοικητικά στελέχη των επιχειρήσεων περισσότερο διεφθαρμένα από οποιονδήποτε δημόσιο φορέα. Περισσότεροι από 5 στους 10 πιστεύουν ότι οι μεγάλες εταιρείες συχνά αποφεύγουν να πληρώσουν φόρους και ότι καταφεύγουν στην δωροδοκία και τις διασυνδέσεις τους, προκειμένου να διασφαλίσουν νέες αναθέσεις.

Σχεδόν το 1/3 των ερωτηθέντων πιστεύει ότι η διαφθορά αυξάνεται στη χώρα τους, ενώ σχεδόν οι μισοί από αυτούς ισχυρίζονται ότι οι κυβερνήσεις τους δεν έχουν αντιμετωπίσει την πανδημία με σωστό τρόπο. Επιπροσθέτως, μόνο το 21% των ανθρώπων πιστεύει ότι οι διεφθαρμένοι δημόσιοι λειτουργοί υφίστανται τις δέουσες επιπτώσεις.

Το αίσθημα ότι οι κυβερνώντες δεν πράττουν τα δέοντα για την καταπολέμηση της διαφθοράς και η αντίληψη ότι οι διεφθαρμένοι δημόσιοι λειτουργοί μπορούν να δρουν με ατιμωρησία επηρεάζει αρνητικά τα επίπεδα εμπιστοσύνης τόσο στις εθνικές κυβερνήσεις όσο και στου θεσμούς της Ε.Ε. Λιγότεροι από τους μισούς στην Ε.Ε. εμπιστεύονται τις εθνικές κυβερνήσεις τους. Την ίδια στιγμή, οι θεσμοί της Ε.Ε. εμπνέουν μεγαλύτερη εμπιστοσύνη. Ωστόσο, και ως προς αυτούς τα επίπεδα εμπιστοσύνης παραμένουν αναλογικά χαμηλά (56%).

«Αυτά τα αποτελέσματα οφείλουν να ταρακουνήσουν τόσο τις εθνικές κυβερνήσεις όσο και τους θεσμούς της Ε.Ε. Η διαφθορά υπονομεύει την εμπιστοσύνη του κόσμου και οι ιθύνοντες οφείλουν να αφουγκραστούν τις ανησυχίες του», ανέφερε ο Michiel van Hulten, Διευθυντής του γραφείου της Διεθνούς Διαφάνειας στην Ε.Ε. «Πολλές δράσεις μπορούν να αναληφθούν άμεσα, προκειμένου να θεραπεύσουν προβλήματα όπως η ανάγκη αύξησης της διαφάνειας στο lobbying σε επίπεδο Ε.Ε. και εθνικό, καθώς και η καταπολέμηση της φοροαποφυγής. Επιπλέον, πρέπει να ενσωματωθούν αποτελεσματικά και άμεσα στο εθνικό δίκαιο οι κανόνες δικαίου της Ε.Ε. για την προστασία των whistleblowers και την καταπολέμηση του ξεπλύματος βρώμικου χρήματος».