Την προστιθέμενη αξία που δημιουργεί ο πολιτισμός για τον τουρισμό και την αναγκαιότητα η τουριστική ανάπτυξη να προσεγγιστεί υπό το πρίσμα μιας ολιστικής θεώρησης του πολιτισμού, του τουρισμού και του περιβάλλοντος, και μέσα από συνέργειες που θα συνδέουν διατομεακά τις Περιφέρειες της χώρας αναδεικνύοντας τον φυσικό και πολιτιστικό πλούτο της κάθε περιοχής, επισήμανε η Υπουργός Πολιτισμού και Αθλητισμού Λίνα Μενδώνη, κατά την ομιλία της στο Olympia Forum II στη θεματική ενότητα “In pursuit of a local heritage brand: how can regions work together to create a unique cultural and tourist product” που πραγματοποιήθηκε στις εγκαταστάσεις της Διεθνούς Ολυμπιακής Ακαδημίας στην Αρχαία Ολυμπία.
Στο πάνελ των ομιλητών συμμετείχαν, επίσης, η Υφυπουργός Τουρισμού Σοφία Ζαχαράκη, ο Δήμαρχος Σπάρτης Πέτρος Δούκας, ο Καθηγητής του Πανεπιστημίου Πατρών και Πρόεδρος της Εθνικής Επιτροπής Natura 2000 Παναγιώτης Δημόπουλος, και ο CEO Aldemar Group Αλέξανδρος Αγγελίδης.
Στην ομιλία της, η Υπουργός Πολιτισμού και Αθλητισμού Λίνα Μενδώνη, ανέφερε: “Τα τελευταία χρόνια, από το 2000 και μετά, η σύνδεση πολιτισμού με τον τουρισμό είναι κάτι που σιγά σιγά κατακτάται, είναι κάτι το οποίο ούτως ή άλλως πρέπει να γίνει διότι ο πολιτισμός επί της ουσίας δίνει υπεραξία στον τουρισμό, δημιουργεί ανταγωνιστικό προϊόν σε σχέση με τις άλλες γειτονικές μας χώρες , οι οποίες, επίσης, προσδοκούν και προσβλέπουν στην τουριστική τους ανάπτυξη, και δημιουργεί ονόματα, brand names για τη χώρα.
Η Ολυμπία και οι Δελφοί είναι περιπτώσεις πάρα πολύ χαρακτηριστικές, περιοχές που επί της ουσίας ζουν επειδή υπάρχει ο συγκεκριμένος αρχαιολογικός χώρος. Υπάρχει το Μουσείο, ο αρχαιολογικός χώρος, αυτομάτως ο τόπος γίνεται ένας προορισμός. Όσες επενδύσεις γίνουν στον πολιτισμό επί της ουσίας κεφαλαιοποιούνται στις τουριστικές ροές με ό,τι αυτό συνεπάγεται για την οικονομία. Από την άλλη πλευρά, ο πολιτιστικός τουρισμός στις διεθνείς μελέτες δείχνει ότι καλύπτει ένα 40%, γενικά, της οικονομίας του τουρισμού. Οι προσπάθειες που γίνονται είναι συστηματικές και αναπτύσσουν συνέργειες. Θέλουμε όχι μόνο το Υπουργείο Τουρισμού δίπλα μας, και αυτό το έχουμε πετύχει, έχουμε μια εξαιρετική συνεργασία και κάνουμε και κοινά προγράμματα, αλλά θέλουμε κοντά μας και την τοπική αυτοδιοίκηση, την περιφερειακή αυτοδιοίκηση, την κοινωνία των πολιτών. Και νομίζω ότι μέσα από αυτές τις συνέργειες ήδη τα αποτελέσματα είναι χειροπιαστά.
Τώρα, πρέπει να υπάρχουν συγκεκριμένες πολιτικές και το Υπουργείο Πολιτισμού αυτές τις πολιτικές τις αναπτύσσει. Επενδύει σε αυτές, για παράδειγμα, οι “Πολιτιστικές Διαδρομές”. Επειδή το θέμα της συνάντησής μας είναι πώς θα μπορέσουν να διασυνδεθούν οι Περιφέρειες, oι ”Πολιτιστικές Διαδρομές” είναι ένα κάτ’ εξοχήν εργαλείο, είναι άμεσα συνδεδεμένο με τη λογική των ΟΧΕ, των Ολοκληρωμένων Χωρικών Επενδύσεων, τις οποίες οι Περιφέρειες ήδη γνωρίζουν και ήδη χρησιμοποιούν τα εργαλεία αυτά. Επομένως, για να σας δώσω ένα παράδειγμα, στις προτάσεις, τις οποίες ήδη υποβάλαμε και εγκρίθηκαν και ήδη ξεκινάει η υλοποίηση των έργων στο πλαίσιο του Ταμείου Ανάκαμψης, έχουμε προτείνει τη δημιουργία πέντε πολιτιστικών διαδρομών, οι οποίες στην ουσία αφορούν στη Βόρεια Ελλάδα, Κεντρική Μακεδονία, Ανατολική Μακεδονία-Θράκη, Ήπειρο, και Δυτική Ελλάδα, ξεκινώντας από την Ήπειρο, Ιόνια νησιά, Περιφέρεια Δυτικής Ελλάδας και Πελοπόννησο.
Για παράδειγμα, μέσα από τη διαδρομή που την ονομάζουμε “Από τον Όμηρο στον Θερβάντες” επιλέγουμε σημαντικούς αρχαιολογικούς χώρους των Περιφερειών, τις οποίες διασυνδέουμε με ένα νήμα κοινό. Αυτή τη στιγμή, αυτή η διαδρομή μπορεί να αποτελέσει ένα πολύ συγκεκριμένο πολιτιστικό προϊόν. Μέσα στη διαδρομή αυτή “Από τον Όμηρο στον Θερβάντες”, είναι και οι επενδύσεις σε έργα πολιτισμού που πρόκειται να γίνουν στον χώρο της Αρχαίας Ολυμπίας. Πρέπει δούμε τί θέλουμε να κάνουμε και να προχωρήσουμε ολιστικά. Και οι τοποθετήσεις των ομιλητών δείχνουν ότι δεν μπορούμε πλέον να μιλάμε μόνο για πολιτισμό, μόνο για τουρισμό, μόνο για περιβάλλον, μόνο για πολιτιστικό τοπίο, μόνο για ήθη και έθιμα, μόνο για πολιτιστική κληρονομιά, μόνο για Φεστιβάλ. Πρέπει, επιτέλους, αυτά τα πράγματα να τα δούμε στην ολιστική τους θεώρηση, την ολιστική τους αντιμετώπιση.
Ήδη ο κ. Δημόπουλος, έθεσε το θέμα της οικονομίας του περιβάλλοντος, απαντώντας ότι δεν είναι ανταγωνιστικό το περιβάλλον με τον τουρισμό. Προφανώς ούτε ο πολιτισμός ούτε το περιβάλλον είναι ανταγωνιστικά με τον τουρισμό. Αυτές είναι ξεπερασμένες λογικές. Και είναι θα έλεγα κλισέ που εμείς χρησιμοποιούμε μεταξύ μας. Ο κόσμος, ο ιδιωτικός τομέας και οι επιστήμονες τα έχουν ξεπεράσει αυτά τα κλισέ. Πλέον το ένα υποστηρίζει, αγκαλιάζει το άλλο. Το γεγονός ότι η Πελοπόννησος γεωγραφικά ανήκει σε δύο Περιφέρειες, το οποίο σε καμία περίπτωση δεν πρέπει να δημιουργήσει το οποιοδήποτε εμπόδιο, και δεν πιστεύω ότι δημιουργείται, είναι θέμα συνεννοήσεων είναι όλα αυτά και ανάπτυξης συνεργειών, για την συμπροβολή του τεράστιου πολιτιστικού και φυσικού αποθέματος που έχει η συγκεκριμένη γεωγραφική περιοχή, δηλαδή η Πελοπόννησος.
Όταν προηγουμένως μίλησα για τις “Πολιτιστικές Διαδρομές” αυτό ακριβώς είπα, ότι εδώ έρχεται το Υπουργείο Πολιτισμού και ξεπερνάει τις Περιφέρειες, διατρέχει τρεις ή τέσσερις περιφέρειες, μέσα από ένα πρόγραμμα, δημιουργώντας υποδομές. Αυτή είναι και η υποχρέωση του Κράτους, να δημιουργήσει τις υποδομές. Συνεργάζεται άριστα με τις Περιφέρειες, αξιοποιούνται τα χρηματοδοτικά εργαλεία, δημιουργούνται θέσεις εργασίας, γιατί ξέρουμε πάρα πολύ καλά ότι ο πολιτισμός και στην περίοδο κατασκευής των έργων δημιουργεί θέσεις εργασίας αλλά και στην περίοδο λειτουργίας όλων αυτών των υποδομών.
Αυτό το οποίο θα πρέπει να σκεφτούμε, και νομίζω ότι είναι πολύ σημαντικό, ακριβώς επειδή διαθέτουμε το φυσικό περιβάλλον και τον πλούτο, ο Καϊάφας είναι ιαματικές πηγές, ο Ιαματικός τουρισμός είναι κάτι το οποίο μπορεί να προσδώσει τεράστια δυναμική στην Ελλάδα και δεν έχει αξιοποιηθεί. Ξεκινάμε δηλαδή τώρα μια συζήτηση, με αφορμή το αναπτυξιακό μοντέλο που θέλουμε να δημιουργήσουμε στην Εύβοια. Λοιπόν, είναι πράγματα τα οποία θα πρέπει να τα δούμε και να αναπτύξουμε συνέργειες.
Για παράδειγμα, η Ολυμπία είναι ένας επίπεδος αρχαιολογικός χώρος στη μεγαλύτερη της έκταση. Αυτό σημαίνει ότι είναι ιδανικός για να αναπτυχθούν προγράμματα για 65+ που πλέον είναι μία πολύ δυναμική ομάδα, οι άνθρωποι 65 ετών και άνω, και τα ΑΜΕΑ. Αυτό σημαίνει ότι το Υπουργείο Πολιτισμού ήδη ξεκινάει την προμήθεια για τέτοιους αρχαιολογικούς χώρους golf carts, τα οποία θα επιτρέψουν σε ανθρώπους που έχουν μια δυσκολία στην κίνηση, σε έναν αναπεπταμένο αρχαιολογικό χώρο να καλύπτουν διαδρομές χωρίς να έχουν το πρόβλημα της δυσκολίας στην κίνηση ή του χρόνου.
Μπορούμε και πρέπει να δημιουργήσουμε τέτοιου είδους υποδομές που θα κερδίσουμε ομάδες από το παγκόσμιο σύστημα που θα βλέπουν την Ελλάδα ως χώρα προορισμού. Νεανικό κοινό, φεστιβάλ τζαζ μέσα σε αρχαιολογικούς χώρους, γιατί όχι; έχω απολύτως την πεποίθηση και την απόλυτη πίστη ότι τα μνημεία προστατεύονται καλύτερα όταν είναι ανοικτά στον κόσμο, όταν τα αγαπάει ο κόσμος, τα προστατεύει”.