Τα «ΘΕΡΜΑ»: H περιπέτεια των ιαματικών πηγών
Με την επεξεργασία του νομοσχεδίου για τη αξιοποίηση των ιαματικών πηγών και το θόρυβο που δημιουργήθηκε μεταξύ κράτους και δήμων, παραθέτουμε την περιπέτεια μιας κλασικής περίπτωσης ιαματικών πηγών στη χώρα μας.
Η Λέσβος είναι ένα όμορφο νησί, με πολλές εναλλαγές τοπίου, λόγω των τεράστιων γεωλογικών μεταβολών που έγιναν πριν από είκοσι εκατομμύρια χρόνια. Ο Κόλπος της Γέρας, στο νότιο μέρος – προϊόν τεράστιων σεισμικών δονήσεων -, περιβάλλεται από ελαιώνες και εκτάσεις με άλλα οπωροφόρα δέντρα, ενώ στο βόριο μέρος του νησιού, οι ηφαιστειακές εκρήξεις δημιούργησαν το Απολιθωμένο Δάσος, μοναδικό φαινόμενο στον κόσμο.
Στο βόριο μυχό του Κόλπου της Γέρας και σε απόσταση 8,5 χιλιομέτρων από τη Μυτιλήνη, ακριβώς πάνω στην παραλία – που σημειωτέον δεν την πιάνει ο βοριάς και είναι μπουνάτσα όλο το καλοκαίρι – βρίσκονται τα «Θέρμα», όπου υπάρχουν ιαματικές πηγές, από τις πλέον προνομιακές της χώρας μας, λόγω των ευεργετικών συστατικών στοιχείων του νερού. Το τοπίο είναι μαγευτικό, με τα δέντρα να καθρεφτίζονται στη θάλασσα και το πράσινο ν’ απλώνεται παντού, στον κάμπο και στους γύρω λόφους.
Τα «Θέρμα» είναι ιαματικά λουτρά, που κατασκευάστηκαν επί τουρκοκρατίας και συγκεκριμένα, το 1794 ο Χασάν Πασάς Τζεζάερλι, που αγαπούσε πολύ τη Λέσβο, κατασκεύασε τη μαρμάρινη πισίνα των ανδρών και επισκεύασε τη γυναικεία και τα άλλα κτίρια, με τον ίδια αρχιτεκτονική που έφτιαχναν τα τουρκικά λουτρά, τα «χαμάμ».
Τα νερά των πηγών, που αναβλύζουν από βάθος 2.400 μέτρων και έχουν θερμοκρασία 39,7 βαθμών Κελσίου, διοχετεύονται σε δύο ομαδικούς, θολωτούς λουτήρες, ανδρών και γυναικών, με αψιδωτούς χώρους στα πλάγια, κατάλληλους για ατμόλουτρο και εισπνοθεραπεία, και συνιστώνται για τα πάσης φύσεως νοσήματα των γεννητικών οργάνων της γυναίκας, τη γυναικεία στειρότητα, των ρευματισμών, της αρθρίτιδας, της βρογχίτιδας, του ζαχαροδιαβήτη, της νευρασθένειας και άλλων ασθενειών. Το νερό χύνεται ορμητικό από μαρμάρινους κρουνούς, δίνοντας έτσι τη δυνατότητα στους λουόμενους να απολαύσουν και ένα φυσικό υδρομασάζ στον αυχένα, στην πλάτη ή σε οποιοδήποτε άλλο σημείο του σώματος, το οποίο αποδεικνύεται και εξαιρετικά χαλαρωτικό.
Τα αρχαιολογικά ευρήματα γύρω από τις πηγές, μαρτυρούν, από την αρχαιότητα, τη χρήση τους για ιαματικούς σκοπούς. Λέγεται δε, πως εκεί υπήρχε ναός της Ήρας και ότι στο χώρο αυτόν πραγματοποιούνταν τα καλλιστεία των αρχαίων Λεσβίδων – που, σημειωτέον, λάμβαναν χώρα από τον έβδομο αιώνα π. Χ. και οι γυναίκες με διάφανες εσθήτες, για να φαίνεται το σώμα τους, περνούσαν μπροστά απ’ τους κριτές. Τόσο εξελιγμένο μέρος ήταν η Λέσβος! -.
Το επιχειρηματικό εγχείρημα
Σήμερα υπάρχουν σύγχρονες εγκαταστάσεις, με αποδυτήρια, ντους, μασάζ, υπαίθρια σπα, καθώς και καφέ και εστιατόριο με ελαφρό φαγητό. Ειδικά, τις μαγευτικές καλοκαιρινές νύχτες, μπορείς ν’ απολαύσεις το ποτό σου στο υπέροχο περιβάλλον του Κόλπου της Γέρας, ακούγοντας κλασική, τζαζ και σύγχρονη ελληνική και ξένη μουσική. Οι λουόμενοι υπερβαίνουν τις 10.000 ετησίως.
Τα λουτρά αυτά πέρασαν διάφορες περιόδους δόξας και παρακμής και για πολλά χρόνια μέχρι το 1984 παρέμειναν κλειστά και εγκαταλελειμμένα. Από τότε τα διαχειρίζεται ο Δήμος Μυτιλήνης. Μέχρι το 2015 υπεύθυνη για τη λειτουργία τους ήταν η Αναπτυξιακή Εταιρία του Δήμου και απασχολούσε ένα άτομο, το οποίο έκανε ό,τι μπορούσε, αλλά ήταν αδύνατον να διαχειριστεί ένα τόσο μεγάλο εγχείρημα. Στα μέσα του 2015 ο Δήμος τα μίσθωσε σε ιδιωτική εταιρία, με εκπρόσωπο την κ. Δέσποινα Καλιάλη, που με τον Ανδρέα, το συνέταιρό της, ένα συμπαθή Ιταλό, αναμόρφωσαν ριζικά το χώρο, επενδύοντας πολλά χρήματα και χρόνο, αλλά, κυρίως, βάζοντας μεράκι. Θυμάμαι χαρακτηριστικά, όταν ανέλαβαν την επιχείρηση, μπαίνοντας στο καφέ του εξωτερικού χώρου, πάνω σ’ ένα ξύλινο πάγκο του κιόσκι, είχαν θέσει διάφορα βιβλία για τους πελάτες τους. Ρίχνοντας μια ματιά σ’ αυτά, έμεινα κατάπληκτος, όταν είδα, ότι υπήρχαν βιβλία του Αριστοτέλη! Αμέσως κατάλαβα, ότι πρόκειται για σοβαρούς ανθρώπους, με παιδεία – το σπουδαιότερο αγαθό κατά το Σωκράτη, που λείπει εντελώς από πολλούς συμπολίτες μας -. Κι αυτό το διαπίστωσα αργότερα και από διάφορα άλλα γεγονότα.
Μέσα σε λίγα χρόνια ο χώρος άλλαξε τελείως. Διαμορφώθηκε κατάλληλα, με σύγχρονες αρχές οργάνωσης και λειτουργίας των εγκαταστάσεων, για την πληρέστερη εξυπηρέτηση των πελατών, προστέθηκαν εξωτερικές πισίνες και, γενικά, έγινε μια εξελιγμένη επιχείρηση, που απασχολεί δεκαπέντε άτομα προσωπικό και με προοπτική απασχόλησης περισσοτέρων ατόμων, αν εγκριθεί και η άδεια λειτουργίας του εστιατορίου – που χρονίζει, λες και πρόκειται για γεγονός εθνικής σημασίας -.
Ο «παραλογισμός» του ελληνικού κράτους
Κι ερχόμαστε τώρα στα παράλογα του ελληνικού κράτους, που μόνο ήρωες ή αφελείς επιχειρηματίες αντέχουν στην Ελλάδα. Στο χώρο αυτόν, αν και υπήρχαν ιαματικές πηγές από αρχαιοτάτων χρόνων, γνωστές σε όλο τον κόσμο, μόλις στις 31 Δεκεμβρίου 2019, με απόφαση του υπουργείου Τουρισμού που δημοσιεύτηκε στο ΦΕΚ 385/Β/2019, αναγνωρίζεται ως ιαματικός ο φυσικός πόρος της «Πηγής Θέρμα Κόλπου Γέρας» για λουτροθεραπεία, με ιδιότητες που ενδείκνυνται για πολλές παθήσεις – εννοείται, ότι τα ιαματικά λουτρά, πέραν των ασθενών, τα απολαμβάνουν και πολλοί υγιείς άνθρωποι, ακριβώς, για να διατηρήσουν την υγεία τους -. Η απόφαση αυτή του υπουργείου είναι πολύ σημαντική, γιατί θα επιτρέψει την περαιτέρω ανάπτυξη του τουρισμού υγείας, με την αξιοποίηση του τεράστιου ιαματικού πλούτου της χώρας μας – και ειδικά της Λέσβου -, κάτι που εντάσσεται στους στόχους του κράτους για την προώθηση του θεματικού τουρισμού, που αν συνδυαστεί και με το ανταγωνιστικό πλεονέκτημα του ωραίου κλίματος, του εκπληκτικού φυσικού περιβάλλοντος και των μοναδικών αρχαιολογικών θησαυρών της Ελλάδας, μπορεί να προκύψουν λαμπρά αποτελέσματα.
Πέρα, όμως, από όλα τα προαναφερόμενα πλεονεκτήματα, με την αναγνώριση αυτή του υπουργείου Τουρισμού, καθίσταται εφικτή και η πληρωμή των ασφαλισμένων του ΕΟΠΥΥ για λουτροθεραπείες, που ήταν σε εκκρεμότητα.
Και πάλι, όμως, έχω την εντύπωση, ότι το σήμα του αρμόδιου υπουργείου για τις ιαματικές ιδιότητες των πηγών είναι προσωρινό και απαιτούνται κι άλλες ενέργειες και αδειοδοτήσεις για να γίνει μόνιμο. Και δεν καταλαβαίνω τη διάκριση μεταξύ προσωρινού και μόνιμου σήματος, αφού υπάρχουν όλες οι προϋποθέσεις για τη χορήγησή του.
Κι εδώ ερωτάται: Καλά, χρειαζόταν τόσος πολύς χρόνος – δεκαετίες ολόκληρες -, για να υπάρξει αυτή η αυτονόητη τυπική αναγνώριση της ιαματικής ιδιότητας των πηγών της περιοχής «Θέρμα» του Κόλπου Γέρας, που θα εξυπηρετούσε τη Λέσβο και τη χώρα ολόκληρη;
Όμως, αυτά συμβαίνουν στη χώρα μας. Εκείνο που απαιτείται τώρα, είναι η έμπρακτη υποστήριξη του Δήμου στην ανάπτυξη αυτής της περιοχής, μέσω της ενίσχυσης της επιχειρηματικότητας και των υπεράνθρωπων προσπαθειών των ανθρώπων που διαχειρίζονται την επιχείρηση της αξιοποίησης του ιαματικού πλούτου των συγκεκριμένων πηγών. Γιατί είναι γεγονός, ότι μέχρι που να δοθεί το σήμα της αναγνώρισης των πηγών σαν ιαματικών, οι αρμόδιες Αρχές είχαν επιβαρύνει τη συγκεκριμένη επιχείρηση με αρκετά πρόστιμα, λες και οι διαχειριστές της έκαναν κάτι παράνομο, ιδίως, όταν οι ιδιότητες των πηγών αυτών ήταν γνωστές – αφού οι γιατροί παρέπεμπαν τους ασθενείς για λουτροθεραπείες – και είχαν εκμισθώσει τελείως νόμιμα το χώρο των πηγών από το Δήμο. Ακατανόητα πράγματα, δηλαδή.
Και το παράλογο με τη διαχείριση του νερού
Το πιο παράλογο, όμως, απ’ όλα, που δείχνει με τον πιο σαφή και εμφαντικό τρόπο την εγκληματική παράνοια του ελληνικού κράτους και τις ελάχιστες ελπίδες που υπάρχουν ν’ αλλάξει κάτι σ’ αυτήν την πανέμορφη χώρα – που τα έχει όλα, αλλά της λείπει η κοινή λογική, κατά την σοφή άποψη ενός μεγάλου επιχειρηματία -, είναι το εξής γεγονός, που, κυριολεκτικά, αφήνει άφωνο τον Έλληνα πολίτη:
Φέτος το καλοκαίρι, διαπιστώθηκε, ότι οι κρουνοί της πισίνας των γυναικείων λουτρών, κάποιες μέρες, δεν έτρεχαν καθόλου. Οι άνθρωποι που έκαναν λουτροθεραπείες διαμαρτυρήθηκαν, και μετά από δύο μέρες αποκαταστάθηκε η ροή του νερού. Όμως, ταυτόχρονα, μειώθηκε το νερό που έτρεχε από τους κρουνούς των ανδρικών λουτήρων. Και, όπως αποδείχτηκε, το νερό ήταν μειωμένο, γιατί το έδινε ο Δήμος (έτσι είπαν, μπορεί να είναι και ανακριβές) σε ένα θερμοκήπιο που ήταν πάνω στο βουνό, για να ποτίζουν τα λαχανικά τους(!), αν και ο κάμπος της Γέρας και οι γύρω περιοχές έχουν άπειρες καλλιεργήσιμες εκτάσεις με άφθονα νερά. Επιπλέον, πληροφορηθήκαμε, ότι και κάποιοι άλλοι κάτοικοι εκεί κοντά, παίρνουν παράνομα το ιαματικό νερό για διάφορες αγροτικές και επαγγελματικές χρήσεις!
Όλα αυτά δείχνουν, τι πρέπει ν’ αλλάξει για να πάει μπροστά αυτή η χώρα. Και επιβάλλεται να καταλάβουμε όλοι, επιτέλους, ότι χωρίς την προστασία των επιχειρήσεων, που παράγουν τον πλούτο, δεν πρόκειται ποτέ να δούμε άσπρη μέρα στην πατρίδα μας.