Κλειστή θα παραμείνει για ένα τρίμηνο περίπου η Λίμνη της Βουλιαγμένης προκειμένου να απομακρυνθούν κατασκευές που κρίθηκαν αυθαίρετες, παρά το γεγονός ότι αυτές είχαν τακτοποιηθεί το 2013.

​​​ ​Ο Πρόεδρος της Κίνησης Πολιτών Βουλιαγμένης Χρήστος Διονυσόπουλος, Φιλόλογος-Ιστορικός-Αρχαιολόγος, Επίτιμος Σχολικός Σύμβουλος του ΥΠΕΠΘ και Πρώην Επιστημονικός Συνεργάτης της Ακαδημίας Αθηνών, καταγράφει το ιστορικό και αναφέρεται στην απόφαση του 2020 του Διοικητικού Εφετείου του Πειραιά  βάσει της οποίας η επιχείρηση που εκμισθώνει τη Λίμνη από την Εκκλησία της Ελλάδος θα πρέπει να απομακρύνει αυτές τις κατασκευές.

Τι αναφέρει ο κ. Χρήστος Διονυσόπουλος

Το Διοικητικό Εφετείο Πειραιώς (Τμήμα Α2 Ακυρωτικό), με την Α107/24.2.2020 απόφασή του, έκρινε ότι το από 15.1.2003 Προεδρικό Διάταγμα «Χαρακτηρισμός της περιοχής της Λίμνης Βουλιαγμένης (ν. Αττικής) ως διατηρητέου μνημείου της φύσης» (ΦΕΚ 51/4-2-2003 τ.Α΄) είναι ισχυρότερο των ρυθμίσεων του νόμου 4178/2013, βάσει των οποίων έγινε η τακτοποίηση των αυθαίρετων κατασκευών και χρήσεων στη Λίμνη της Βουλιαγμένης.

​Σύμφωνα με την απόφαση του Εφετείου, η υπαγωγή των παραπάνω αυθαιρέτων στο νόμο 4178/2013 «αντίκειται στο απορρέον από το άρθρο 24 του Συντάγματος ειδικό καθεστώς προστασίας της περιοχής της Λίμνης Βουλιαγμένης ως διατηρητέου μνημείου της φύσης, που διαλαμβάνει την υποχρεωτική αποκατάσταση του οικοσυστήματος, που έχει διαταραχθεί από ανθρώπινες επεμβάσεις (ανέγερση αυθαιρέτων, μπάζωμα μικρής λίμνης και λασπόλουτρων, καταστροφή τμήματος της φυσικής παραλίας της λίμνης κ.α.).

​Η απόφαση αυτή επιβάλλει πλήρη εφαρμογή των διαλαμβανομένων εντολών στο παραπάνω Π. Δ/γμα, το οποίο, μεταξύ άλλων, προβλέπει κυρίως και την κατεδάφιση των αυθαιρέτων. Σε αντίθετη περίπτωση, η αρμόδια Υπηρεσία Δόμησης και Κατεδαφίσεων του Υπουργείου θα επέμβει, για να κατεδαφίσει τα αυθαίρετα κτίσματα, που ανέρχονται σήμερα σε 963,55 τ.μ., ενώ η Εκκλησία της Ελλάδας και η Α.Ε. «Ιαματικά Λουτρά Βουλιαγμένης» θα υποχρεωθούν να καταβάλουν πρόστιμα δύο εκατομμυρίων ευρώ περίπου, όπως πληροφορηθήκαμε από την ΥΔΟΜ Βάρης-Βούλας-Βουλιαγμένης, καθώς έπρεπε τα αυθαίρετα να είχαν κατεδαφιστεί από το 2005. Μάθαμε ωστόσο ότι οι αντίδικοί μας επέλεξαν την οικονομικότερη λύση και προχωρούν οι ίδιοι στην κατεδάφιση των αυθαιρέτων, καθώς στην περίπτωση αυτή ο νόμος τους απαλλάσσει από την καταβολή του ογκώδους ποσού των προστίμων.

​Όσον αφορά το δεύτερο, εξίσου σημαντικό, κεφάλαιο της πολύπαθης αυτής ιστορίας, που είναι η αποκατάσταση της Λίμνης στην αρχική φυσική της μορφή, εμείς θα είμαστε σε συνεχή επαγρύπνηση.

​Διευκρινίζουμε ότι οι επιτρεπόμενες από το Προεδρικό Δ/γμα χρήσεις είναι:

1) Το υδροθεραπευτήριο, το οποίο μπορεί να λειτουργήσει στο υφιστάμενο κτίριο μετά την αποκατάσταση του κελύφους του στην αρχική του μορφή και με την ένταξη σε αυτό συναφών λειτουργιών, όπως ιατρείο, διοίκηση και χώρος για τον φύλακα.

2) Αποδυτήρια-χώροι υγιεινής και αναψυκτήριο σε ενιαίο κτίριο με μέγιστη επιτρεπόμενη επιφάνεια 150 τ.μ. και ύψος 3,2 μ.

3) Χώρος στάθμευσης 10 οχημάτων για την εξυπηρέτηση ατόμων με ειδικές ανάγκες.

4) Δεξαμενές νερού, η χωρητικότητα των οποία καθορίζεται στο ελάχιστο απαιτούμενο για τη λειτουργία του υδροθεραπευτηρίου.

5) Αντλιοστάσιο λυμάτων και λοιπές μηχανολογικές εγκαταστάσεις.

6) Αποκατάσταση τμήματος της φυσικής παραλίας της Λίμνης.

7) Απομάκρυνση των υφιστάμενων αυθαιρέτων κατασκευών και δραστηριοτήτων, των οποίων η χρήση αντίκειται στις σχετικές διατάξεις του Π.Δ./τος, εντός 2 ετών από τη δημοσίευσή του, ήτοι μέχρι 4.2.2005. Τέλος για την προστασία της σπάνιας ορνιθοπανίδας της Λίμνης, απαγορεύεται αυστηρά ο φωτισμός του χώρου με προβολείς.

​Οι καταστροφικές προσπάθειες και ενέργειες που έγιναν εις βάρος της Λίμνης, χρονολογούνται από παλιά.

​Το 1979/80, οι διαχειριστές της Εκκλησιαστικής περιουσίας ζήτησαν έγκριση, για να εγκαταστήσουν στον ευαίσθητο χώρο της Λίμνης ένα θέατρο αρχαίου ελληνικού τύπου μεγάλων διαστάσεων για 2.000 θέσεις, αλλά τα σχέδιά τους απορρίφθηκαν χάρη στον τότε Έφορο Αρχαιοτήτων Βασ. Πετράκο, ένα χαρισματικό αρχαιολόγο, νυν Ακαδημαϊκό και Γενικό Γραμματέα της Εν Αθήναις Αρχαιολογικής Εταιρείας.

​Το 1989, το Γεν. Πολεοδ. Σχέδιο του Δήμου Βουλιαγμένης (ΓΠΣ 419 Δ΄) προέβλεπε ένταξη της Λίμνης και της περιοχής βόρεια αυτής στο σχέδιο πόλεως, με χαρακτήρα τουρισμού και αναψυχής, δηλαδή με δυνατότητα ανέγερσης και λειτουργίας κτιρίων, εντός και εκτός της Λίμνης, όπως ξενώνες, ξενοδοχεία, εμπορικά καταστήματα, εστιατόρια, κέντρα διασκέδασης, ζαχαροπλαστεία, πρατήρια βενζίνης κ.α. Μετά από έγγραφη διαμαρτυρία μας στον τότε Υπουργό ΠΕΧΩΔΕ, το καταστροφικό, για την ευαίσθητη αυτή περιοχή, ΓΠΣ ακυρώθηκε και αντικαταστάθηκε από άλλο που έθετε τη Λίμνη εκτός σχεδίου πόλεως, όπως είχαμε ζητήσει.

​Στις 18.10.1993, η Α.Ε. «Ιαματικά Λουτρά Λίμνης Βουλιαγμένης», χρησιμοποιώντας μηχανικό εκσκαφέα βαρέος τύπου, διενήργησε εκτεταμένους εκβραχισμούς στο χώρο της Λίμνης, με αποτέλεσμα να καταστραφεί σημαντικό τμήμα των βράχων στο δυτικό τμήμα και με άγνωστες συνέπειες για την υδρογεωλογική ισορροπία της.

​Στον υπεύθυνο, εκπρόσωπο της Εταιρίας Μιλτ. Οικονόμου, επιβλήθηκε ποινή φυλάκισης, μετά από καταγγελία μας. Ο ίδιος καταδικάσθηκε, την ίδια σχεδόν περίοδο, σε φυλάκιση, μετά από καταγγελία μας, για τις παράνομες και επικίνδυνες για τις αρχαιότητες της περιοχής του Απόλλωνα Ζωστήρα επεκτάσεις της επιχείρησής του (εστιατόριο «Ιθάκη»).

​Ωστόσο, δεν κηρύχθηκε έκπτωτος της μίσθωσης από τους διαχειριστές της Εκκλησιαστικής περιουσίας, παρά τα έντονα διαβήματά μας. Είχε με το μέρος του την ένθερμη υποστήριξη της τότε δημοτικής αρχής, που τον πρόβαλλε στα ΜΜΕ ως έναν από τους καλύτερους επιχειρηματίες της Ευρώπης!!!

​Το 1994, για να προστατευθεί η Λίμνη από τους κινδύνους που την απειλούσαν, ζητήσαμε από την 1η Εφορεία Νεώτερων Μνημείων του Υπουργείου Πολιτισμού να γνωμοδοτήσει, μετά από σχετική αυτοψία, αν η Λίμνη, που τυχαίνει να είναι σπηλαιολίμνη και σπηλαιοβάραθρο, εντάσσεται στα διατηρητέα μνημεία της φύσης. Η απάντησή της ως άνω αρμόδιας Εφορείας ήταν θετική. Το με αριθμ. 728/24.5.1994 απαντητικό της έγγραφο, το οποίο υποβάλαμε, μαζί με άλλα παραστατικά στοιχεία, στο ΣτΕ, λειτούργησε ως καταλύτης. Αναγνώριζε τη Λίμνη ως μνημείο της φύσης και ανέφερε ότι «για την ουσιαστική προστασία της, απαιτείται η άμεση κατεδάφιση όλων των αυθαιρέτων ή μη κτισμάτων της περιοχής της Λίμνης Βουλιαγμένης, πλην του Υδροθεραπευτηρίου που πρόκειται να χαρακτηρισθεί ως ιστορικό διατηρητέο κτίριο, σύμφωνα με τον ν. 1469/1950».

​Στη γνωμοδότηση αυτή κυρίως βασίστηκε το ΣτΕ (Πρακτικό Επεξεργασίας 369/23.6.1995) για να αξιώσει από το ΥΠΕΧΩΔΕ να τεθεί με Προεδρικό Δ/γμα η Λίμνη και ο ευρύτερος περιβάλλων αυτήν χώρος (λόφος Φασκομηλιάς) σε απόλυτη προστασία ως Μνημείο της Φύσης και όχι σε Ζώνη Οικιστικού Ελέγχου, που είχε εισηγηθεί η τότε δημοτική αρχή της Βουλιαγμένης. Ακολούθησε νέο Πρακτικό Επεξεργασίας του ΣτΕ, το 329/28/6/2002, το οποίο έδωσε στο Προεδρικό Δ/γμα του 2003 τη μορφή που απαιτούσε το 369/23.6.1995 πρακτικό.

​Με το Π. Δ/γμα του 2003 η Λίμνη θωρακίστηκε με ακατάλυτη προστασία. Η Λίμνη της Βουλιαγμένης είναι ένα σπάνιο γεωλογικό φαινόμενο, ένα θαύμα της φύσης που η γένεση του χάνεται στα βάθη των αιώνων. Λανθασμένα κάποιοι υποστηρίζουν ότι δημιουργήθηκε κατά τη Χριστιανική εποχή. Αρχαία μαρτυρία μας πληροφορεί ότι η Λητώ ανακούφισε το ταλαιπωρημένο της κορμί στα νερά της Λίμνης. Η Λητώ μπορούμε να πούμε ότι ήταν η θεά που την προστάτευε. Οι λίμνες, οι ποταμοί, τα δάση προστατεύονταν από συγκεκριμένους θεούς -πίστευαν οι αρχαίοι πρόγονοί μας. Ήταν τόποι ιεροί και κανείς δεν αποτολμούσε να τους βλάψει.

Αν η Λίμνη ανήκει στην ιδιοκτησία της Εκκλησίας μας, ας αναλογισθούν οι Άγιοι Πατέρες μας ότι έχουν χρέος, για ένα λόγο παραπάνω, να την προστατεύουν από «πάσαν νόσον και πάσαν μαλακίαν». Ένας μεγάλος Ευρωπαίος ερευνητής της φύσης και φιλόσοφος, μαγεμένος από τα δημιουργήματα του Θεού στον κόσμο, είχε πει: «Είδα τον Θεό στα έργα του». Αν συμφωνούν σε αυτό οι Άγιοι Πατέρες μας, πρέπει να αντιμετωπίζουν τη Λίμνη ως θείο, άγιο έργο και να μη δίνουν «τα άγια τοις κυσί» δηλαδή να μην επιτρέπουν, ως κύριοι του χώρου αυτού, να γίνονται εκεί ασχημίες και βεβηλώσεις.

Οι άλλοι που βεβηλώνουν ή ανέχονται βεβηλώσεις στη Λίμνη, ενώ εκ του Νόμου οφείλουν να την προστατεύουν, είτε υπάλληλοι της Πολεοδομίας είναι είτε δήμαρχοι είτε νομάρχες είτε υπουργοί, μπορεί να συγχωρηθούν, επειδή αυτοί ενίοτε «ου γαρ οίδασι τί ποιούσι», αλλά και επειδή «άβυσσος η ψυχή του ανθρώπου εστί και η σαρξ αυτού ασθενής». Σεις όμως, «οι ορθοτομούντες τον λόγον της αληθείας», δεν είσθε αυτοί που πρέπει, με το παράδειγμα και τις ενέργειές σας, να οδηγείτε τους αμαρτωλούς στο σωστό δρόμο;

​​​ ​​Ο Πρόεδρος της ΚΙΠΟΒ
​​​​​Χρήστος Διονυσόπουλος
​​​​​Φιλόλογος-Ιστορικός-Αρχαιολόγος
​​​​​Επίτιμος Σχολικός Σύμβουλος του ΥΠΕΠΘ
​​​​​Πρώην Επιστημονικός Συνεργάτης της Ακαδημίας Αθηνών