Μία συνηθισμένη εικόνα του γερμανικού καλοκαιριού: εύποροι Άραβες, μαζί με τις οικογένειές τους, απολαμβάνουν ευχάριστες ημέρες δροσιάς στο κέντρο της πόλης, αποφεύγοντας τον καύσωνα στην πατρίδα τους. Κάποιοι συνδυάζουν το τερπνόν μετά του ωφελίμου, προγραμματίζοντας ιατρικές εξετάσεις ή και κάποιες απαραίτητες θεραπείες στη διάρκεια της παραμονής τους στη Γερμανία. Άλλωστε οι γερμανοί γιατροί έχουν εξαιρετική φήμη στο εξωτερικό. Για πολλές κλινικές όλα αυτά συνεπάγονταν σημαντικά έσοδα. Όμως τα τελευταία δύο χρόνια οι επισκέπτες του καλοκαιριού έχουν εκλείψει, ελέω πανδημίας. Ο όμιλος κλινικών Vivantes, με έδρα το Βερολίνο, καταγράφει τόσο μεγάλη μείωση του αποκαλούμενου «ιατρικού τουρισμού», ώστε αποφάσισε, τον Μάρτιο, να καταργήσει μία ολόκληρη πτέρυγα των κλινικών για τους ασθενείς από το εξωτερικό.
«Ιατρικός», αλλά και «ιαματικός τουρισμός»
Ιαματικά λουτρά στο Μπαντ Έντορφ της Γερμανίας
Για τη στατιστική καταγραφή ο όρος «ιατρικός τουρισμός» καταγράφει ένα ευρύτατο φάσμα υπηρεσιών: Όχι μόνο την ιατρική περίθαλψη καθεαυτή, αλλά και τα κέντρα αποκατάστασης, τα ιαματικά λουτρά ή ακόμη και τις υπηρεσίες wellness και ευεξίας. Η Μάριαμ Ασέφι, από την ανώτατη επαγγελματική σχολή Bonn-Rhein-Sieg, επισημαίνει ότι, σύμφωνα με στοιχεία του 2018, οι αλλοδαποί που επισκέπτονται τη Γερμανία για ιατρικές υπηρεσίες κάθε είδους αφήνουν έσοδα 1,2 δισεκατομμυρίων ευρώ ετησίως. Συνολικά καταγράφονται περίπου 250.000 ασθενείς από 180 διαφορετικές χώρες.
Διαφημιστικά φυλλάδια και ταξιδιωτικοί οδηγοί στα αραβικά σε νοσοκομείο του Μονάχου
Ο ένας στους τρεις προέρχεται από την ΕΕ, οι περισσότεροι εξ’ αυτών από τη γειτονική Πολωνία. Όπως τονίζει η Μάριαμ Ασεφί, τα τελευταία δύο χρόνια ο αριθμός τους μειώνεται σταθερά, για πολλούς και διαφορετικούς λόγους: Αρχικά είχαν επιβληθεί περιορισμοί στην άφιξη των ταξιδιωτών από το εξωτερικό. Στη συνέχεια οι ίδιες οι κλινικές άρχισαν να επιβάλλουν περιορισμούς, ώστε να διαθέτουν επαρκή αριθμό κλινών για τους μόνιμους κατοίκους σε καιρούς πανδημίας. Τώρα ο πόλεμος στην Ουκρανία περιορίζει τις αφίξεις ασθενών από τη Ρωσία. Τα τελευταία χρόνια μερικές κλινικές είχαν εστιάσει σε ρώσους επισκέπτες, οι οποίοι άφηναν σημαντικά έσοδα. Το ίδιο συνέβαινε και με τους επισκέπτες από αραβικές χώρες. Όμως τον τελευταίο καιρό πολλές χώρες της Αραβικής Χερσονήσου κλείνουν διμερείς συμφωνίες με άλλες χώρες για την περίθαλψη ασθενών, τονίζει εκπρόσωπος του ομίλου Vivantes.
«Ο χρόνος θα δείξει»
Ασθενής από τη Ρωσία σε κλινική της Κολωνίας
Σημαντική μείωση των ασθενών από το εξωτερικό καταγράφεται σε όλες τις μεγάλες πόλεις της Γερμανίας. Εκπρόσωπος της Πανεπιστημιακής Κλινικής στο Μόναχο λέει ότι «ο αριθμός των επισκεπτών από το εξωτερικό είναι σχεδόν ανύπαρκτος πλέον», αλλά θεωρεί ότι «ο χρόνος θα δείξει, αν και με ποιον τρόπο θα επανέλθουμε στα επίπεδα προ κρίσης». Από την πλευρά της, εκπρόσωπος της Πανεπιστημιακής Κλινικής του Αμβούργου δηλώνει ότι πράγματι έχει συρρικνωθεί ο ιατρικός τουρισμός τα δύο τελευταία χρόνια, όχι όμως γιατί μειώθηκε η ζήτηση, αλλά γιατί η ίδια η διοίκηση της κλινικής είχε αποφασίσει να μην κάνει δεκτούς ασθενείς από το εξωτερικό σε περιόδους έξαρσης της πανδημίας. Άλλες κλινικές στο Αμβούργο επισημαίνουν ότι είναι λογικό να έχει μειωθεί σημαντικά ο αριθμός των ρώσων ασθενών, από τη στιγμή που δεν μπορούν να ταξιδεύουν με απευθείας πτήση στη Γερμανία, παρά μόνο μέσω Τουρκίας ή μέσω Φινλανδίας. Επιπλέον, επισημαίνουν, κάποιοι θεωρούν ότι δεν είναι πλέον τόσο ευπρόσδεκτοι στη Γερμανία. Υπάρχουν όμως και εξαιρέσεις. Για παράδειγμα, ιδιαίτερα το τμήμα ογκολογίας στην Πανεπιστημιακή Κλινική του Αμβούργου έχει πολύ καλή φήμη στη Ρωσία και εξακολουθεί να δέχεται πολλούς ασθενείς από τη συγκεκριμένη χώρα.
Για την Μίριαμ Ασεφί η περίπτωση της Vivantes, όπου κλείνουν ολόκληρες πτέρυγες, αποτελεί εξαίρεση. «Και πριν από την πανδημία υπήρχαν κατά καιρούς διακυμάνσεις στις αφίξεις ασθενών από το εξωτερικό. Σιγά σιγά θα ανακάμψει ο κλάδος», υποστηρίζει η ίδια. «Η ζήτηση παραμένει υψηλή, γιατί υπάρχει εμπιστοσύνη στην ποιότητα του συστήματος υγείας, στο Made in Germany, στους ίδιους τους γιατρούς. Στο μέλλον θεωρείται πιθανό να εμφανιστούν περισσότεροι ασθενείς από χώρες όπως το Καζακστάν, η Γεωργία ή ακόμη και η Ρουμανία».
Γιάννης Παπαδημητρίου